ارتباط بین تراکم جمعیت ملخ مراکشی (Dociostaurus maroccanus) و برخی خصوصیات گیاهی در مراتع استان گلستان (مطالعه ی موردی: مراتع قره قر بزرگ)

ملخ مراکشی (Dociostaurus maroccanus Thunberg) یکی از مهم ترین گونه های ملخ در ایران و بسیاری از نقاط دیگر جهان می باشد که همه ساله خسارات زیادی را به مراتع و محصولات کشاورزی وارد می کند. از آنجایی که بخش مهمی از چرخه زندگی این آفت در مراتع سپری می شود، شناخت رابطه بین تراکم جمعیت آن و ویژگی های گیاهان مرتعی، در برنامه های مرتع داری و کنترل ملخ حایز اهمیت است. مراتع قره قر بزرگ در استان گلستان یکی از کانون های مهم فعالیت ملخ مراکشی است که همه ساله بخش هایی از آن مورد حمله این آفت قرار می گیرد. این مطالعه در فروردین 1399 و در زمان حضور ملخ در مراتع این منطقه انجام شد و طی آن، رابطه بین تراکم ملخ مراکشی و ویژگی های بیوفیزیکی پوشش گیاهی در مراتع این منطقه بررسی گردید. تراکم ملخ مراکشی با استفاده از پلات های یک مترمربعی و به شکل تصادفی سیستماتیک در سه سایت با تراکم های مختلف ملخ (بدون آلودگی به ملخ و با آلودگی های متوسط و زیاد) برآورد شد. ویژگی های گیاهی شامل درصد تاج پوشش، تراکم و ارتفاع پایه گیاهی به تفکیک فرم رویشی (گندمیان و پهن برگان) در هر پلات برآورد شد. همبستگی بین خصوصیات گیاهی و تراکم جمعیت ملخ با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بین تراکم جمعیت ملخ مراکشی و درصد تاج پوشش، تراکم و ارتفاع گندمیان همبستگی مثبت و معنی داری (به ترتیب با ضرایب تبیین 41/0، 45/0 و 34/0) وجود داشت و این ملخ زیستگاه هایی را که پوشش گیاهی غالب آنها گندمیان بودند، ترجیح داد. با این حال، در تفسیر نتایج باید دقت شود، زیرا ممکن است ترکیبی از عوامل محیطی مانند بافت خاک، میزان رطوبت و ایجاد سایه باعث ترجیح رویشگاه های گندمیان توسط ملخ مراکشی شده باشند. نتایج این پژوهش می تواند در پروژه های بوته کاری یا اصلاح مراتع و نیز در برنامه های مبارزه با ملخ مراکشی و یافتن مناطق با آلودگی شدید به این آفت، سودمند باشند.