بررسی تغییرات عناصر غذایی برگ درختان سالم و درختان سرخشکیده در جنگل های گاران مریوان و دزلی سروآباد در استان کردستان

بیشترین تجمیع عناصر غذایی ماکرو در برگ درختان صورت می گیرد و تغییر عناصر غذایی برگ درختان تحت تاثیر زوال و سرخشکیدگی، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار مدیران جنگل قرار می دهد.  هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات عناصر غذایی برگ در درختان سالم و دارای سر خشکیدگی در جنگل های شهرستان های مریوان و سروآباد در استان کردستان است. برای انجام پژوهش، سایت های گاران (دارای زوال در شهرستان مریوان) و دزلی (توده شاهد و سالم در شهرستان سروآباد) در نظر گرفته شدند. در هر دو رویشگاه، درختان در دو دامنه شمالی و جنوبی انتخاب شدند. در توده های زوال، 5 درخت سالم و 5 درخت سرخشکیده (درکل 30 درخت شامل 10 درخت در توده شاهد و 20 درخت در توده های زوال) انتخاب و شماره گذاری شدند. نمونه برداری برگ درختان در هفته اول مرداد سال های 1398 و 1399 انجام شد و از هر درخت 20 برگ (از چهار جهت تاج) به عنوان یک نمونه مرکب برگ تهیه شد. نمونه های برگ خشک و آسیاب شده و با استفاده از روش هضم تر، درصد عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم آنها اندازه گیری شد. با توجه به نرمال بودن داده ها، برای تحلیل آنها از آزمون های پارامتری تجزیه واریانس یک طرفه، دانکن و  t جفتی استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار نیتروژن در توده های درگیر زوال بیشتر از توده شاهد بود و برای عناصر فسفر و پتاسیم، مقدار این عناصر در توده شاهد بیشتر از توده درگیر زوال و دارای سر خشکیدگی بود. بیشترین کاهش نیتروژن و فسفر در درختان سرخشکیده در دامنه شمالی و جنوبی مشاهده شد و آزمون تجزیه واریانس یک طرفه تایید کننده معنی دار بودن اختلاف عناصر پتاسیم (سال 1398) و فسفر (سال 1399) در شش گروه درختان مورد پژوهش بود. از سوی دیگر، تغییرات عناصر غذایی از نمونه های برگ سال 1398 به 1399، برای نیتروژن و فسفر دارای روند نزولی و برای پتاسیم دارای روند افزایشی بود و آزمون t جفتی، تاییدکننده معنی داری بودن تغییر عناصر غذایی برگ درختان در دو سال متوالی بود. به کاهش عناصر فسفر و پتاسیم در توده های جنگلی دارای سر خشکیدگی در کوتاه مدت اقدام به محلول پاشی عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) شود و در بلندمدت با احیا و توسعه جنگل همراه و به کارگیری سامانه های سطوح آبگیر و قرق زمینه احیاء اکوسیستم فراهم شود.