بررسی سناریوهای استقرار دانش سبز در شهرداری ها (مورد مطالعه: شهرداری اصفهان)

امروزه پرداختن به مسایل محیط زیستی توسط سازمان های مختلف می تواند عملکرد و طول عمر سازمان ها را تحت تاثیر قرار دهد. از سوی دیگر، شهرداری ها با توجه به درگیری بالا با میزان و مقدار تولید و جمع آوری زباله، درک مناسبی از برنامه های ساختاری و استقرار دانش سبز دارند. پژوهش حاضر، طراحی یک نقشه استقرار دانش سبز در شهرداری است تا بتوان با استفاده از آن سناریوهای مختلف بهبود در جهت استقرار مناسب را برنامه ریزی نمود.

این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، و از جنبه نحوه گردآوری داده ها از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش را تعداد 50 نفر از متخصصان، خبرگان و کارکنان شهرداری اصفهان تشکیل داده اند. به منظور انجام پژوهش در ابتدا عوامل موثر در استقرار و پیاده سازی دانش سبز در یک سازمان مورد بررسی قرار گرفت. سپس با طراحی پرسشنامه طیف لیکرت، وضعیت فعلی هر یک از عوامل در سیستم مورد آزمون قرار گرفت. در ادامه عوامل بدست آمده با استفاده از تکنیک نقشه شناختی فازی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به منظور چرایی حرکت سیستم یک سناریو رو به جلو و یک سناریو رو به عقب با استفاده از نرم افزار FCMAPPER آزمون شد. به منظور ترسیم نقشه شناختی فازی در این پژوهش از نرم افزار Pajek استفاده گردید.

در این پژوهش نه عامل گرایش به یادگیری سبز، فرهنگ سازمانی زیست محیطی، فراگیری دانش سبز، نوآوری سبز، تولید دانش سبز، یکپارچگی دانش سبز، به اشتراک گذاری دانش سبز، فشار ذینفعان و نگرش به برند سبز به عنوان عوامل اثرگذار بر استقرار دانش سبز شناسایی شد. یافته های بدست آمده از طریق اجرای تکنیک نقشه شناختی فازی نشان دهنده از شناسایی عامل تولید دانش سبز به عنوان عامل دارای بیشترین درجه مرکزیت در مدل است. همچنین عوامل تولید دانش سبز و فرهنگ سازمانی زیست محیطی به ترتیب به عنوان عوامل دارای بیشترین درجه درونداد و برونداد در نقشه شناسایی شدند. براساس یافته های حاصل از اجرای سناریوی رو به عقب در این پژوهش، عامل فرهنگ سازمانی زیست محیطی به عنوان عامل آغازگر سناریو مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از سوی دیگر، یافته های حاصل از اجرای سناریوی رو به جلو در این پژوهش نشان می دهد که در صورت بهبود در عامل تولید دانش سبز در درون شهرداری اصفهان، ساختار سیستم به سمت بهبود در عوامل مختلف ساختار پیش رفته و در نهایت منجر به بهبود در وضعیت نگرش به برند سبز می گردد.

نتایج این پژوهش می تواند تسهیل گر استقرار مناسب دانش سبز در درون شهرداری های مختلف کشور گردد و مدیران شهری را به سمت استفاده موثرتر از دانش سبز تشویق نماید.