تاثیر محیط های کشت پایه و مواد تنظیم کننده رشد در پرآوری و پینه زایی ریزنمونه های قره قاط (Vaccinum arctostaphylos L.)

قره قاط (Vaccinum arctostaphylos L.)، تنها گونه درختچه ای جنس وکسینیوم در ایران است که در جنگل های شمال رشد می کند. این تحقیق برای بررسی تاثیر محیط های کشت پایه مختلف و مواد تنظیم کننده رشد، دراستقرار، پرآوری و پینه زایی ریزشاخساره های قره قاط در شرایط درون شیشه ای انجام شد. در پرآوری ریزشاخساره ها، از سه نوع محیط کشت پایه AN ، QLو MS 2/1 و چهار غلظت زآتین صفر (شاهد)، 1، 2 و 3 میلی گرم بر لیتر به همراه غلظت ثابت 2/0 میلی گرم بر لیتر اسید ایندول استیک (IAA)  در هر محیط کشت پایه در همه تکرارها استفاده شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. برای پینه زایی ریزشاخساره ها، از محیط کشت پایه QL2/1 با دو غلظت (10 و 20 میکرومولار) از زآتین، TDZ و BAP به همراه NAA با سه غلظت (1، 5 و 10 میکرومولار) بصورت طرح آزمایشی کاملا تصادفی با پنج تکرار استفاده شد. در آزمایش ها، شاخص های طول و تعداد شاخساره، تعداد گره و برگ های تشکیل شده، درصد و تعداد روز تا پینه زایی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تعداد شاخساره ریزنمونه های رشد کرده در محیط کشت پایه با هم اختلاف معنی داری نداشتند اما طول شاخساره در ریزنمونه، در محیط کشت پایه AN بیشتر از سایر محیط های کشت پایه بود. این در حالی است که نوع محیط کشت پایه روی تعداد برگ، اثرات معنی داری نشان داد، طوری که محیط کشت پایه AN دارای بیش ترین تعداد برگ بود و از لحاظ تعداد گره، محیط های کشت پایه MS2/1 و AN عملکردی بهتر از QL داشتند. غلظت سه میلی گرم بر لیتر زآتین در محیط کشت پایه MS 2/1 در طول شاخساره و غلظت یک میلی گرم بر لیتر زآتین در محیط کشت پایه AN بهترین عملکرد را درتعداد شاخساره، تعداد برگ و تعداد گره تشکیل شده داشت. در القای پینه زایی، زآتین بهترین عملکرد را داشته و BAP زود بازده ترین تنظیم کننده رشد از لحاظ زمان پینه زایی بود.