کانی شناسی کانسنگ و زمین شیمی توده های نفوذی مولد اسکارن در کانسار آهن گوی-داش، استان آذربایجان شرقی

کانسار آهن گوی داش در جنوب استان آذربایجان شرقی و در 27 کیلومتری جنوب غرب شهر قره آغاج در دورترین بخش شمال غربی پهنه سنندج- سیرجان واقع است. در این پژوهش، کانی شناسی کانسنگ و زمین شیمی توده های نفوذی مولد اسکارن بررسی شده است. گرانیتوییدهایی با ترکیب دیوریت- مونزودیوریت پورفیری و گرانودیوریت- مونزوگرانیت پورفیری به درون سنگ های کربناتی ژوراسیک نفوذ کرده و باعث کانی سازی اسکارن آهن گوی داش شده اند. کانسنگ بیشتر از مگنتیت به همراه کانی های فرعی هماتیت، پیریت، کالکوپیریت، تتراهدریت، تنانتیت و گوتیت تشکیل شده است. پهنه اسکارنی کانی های مختلفی از جمله گارنت (گروسولار و آندرادیت)، پیروکسن، کلریت، اپیدوت، اکتینولیت، کلسیت و کوارتز را شامل می شود. این مجموعه کانی شناسی، گویای ماهیت کلسیمی اسکارن است. سنگ های آذرین مولد اسکارن در نمودارهای زمین شیمیایی در گستره های گرانیت و مونزودیوریت جای می گیرند. همه این سنگ ها دارای ماهیت آهکی قلیایی، سنگ های دیوریتی دارای ماهیت متاآلومین و سنگ های گرانودیوریتی دارای ماهیت پرآلومین هستند. سنگ های گرانودیوریتی ماهیت آداکیتی با سیلیس بالا و سنگ های دیوریتی ماهیت آهکی قلیایی معمولی دارند. غنی شدگی از عناصر Rb، Th، Ba و U، و تهی شدگی از عناصر Nb و Ti نسبت به گوشته اولیه قابل مقایسه با سنگ های شکل گرفته در پهنه های فرورانشی است. الگوهای عناصر نادرخاکی بهنجار شده با کندریت برای سنگ های مورد بررسی تقریبا شبیه بوده و نشان دهنده غنی بودن آنها از عناصر خاکی نادر سبک (LREE) در مقایسه با عناصر خاکی نادر سنگین (HREE) هستند. نسبت LaN/YbN در این سنگ ها نشانگر نبود گارنت در محل خاستگاه و عمق کم تشکیل ماگماست. ماگمای مولد سنگ های گرانودیوریتی برآمده از ذوب پوسته زیرین نازک شده است. نسبت های Nb/Zr و Sr/Ce در این سنگ ها بیانگر ماگمای ناشی از ذوب پوسته اقیانوسی فرو رونده و رسوب های روی آن هستند. سنگ های مورد بررسی در قلمرو نفوذی های وابسته به فعالیت ماگمایی در کرانه فعال قاره، در یک کمان قاره ای جای دارد.