خاستگاه و روند تکامل سیال های کانه زا در منطقه جیزوان (شمال غرب زنجان): بر اساس بررسی میانبارهای سیال

منطقه جیزوان با مساحت 45 کیلومتر مربع در 70 کیلومتری شمال غرب زنجان و در پهنه فلززایی طارم- هشتجین واقع است. واحدهای سنگی عمده در منطقه جیزوان شامل توالی منظمی از طبقه های نازک لایه توف و توف برشی شده با ترکیب حدواسط تا بازیک با میان لایه هایی از آندزیت و بازالت به سن ایوسن است. افزون بر آن، واحدهای آتشفشانی تراکیتی و تراکی آندزیتی به سن الیگوسن نیز در منطقه گسترش دارند. در شرق منطقه، به بخش هایی از توالی توف و توف برشی شده، توده های نیمه عمیق کوارتز مونزونیت، مونزودیوریت و سینیت نفوذ کرده اند. در نتیجه این رویداد و به دلیل حضور ساختارهای خطی و نفوذ سیال های گرمابی، این سنگ ها دستخوش دگرسانی آرژیلیک پیشرفته شده اند. کانی سازی کربناتی (مالاکیت) و سولفیدی مس (کالکوپیریت، بورنیت، تتراهدریت-تنانتیت و کالکوسیت-کوولیت) به همراه کانی های پیریت، گالن، اسفالریت، آرسنوپیریت، کوارتز، کلسیت و گوتیت با بافت رگه-رگچه ای در واحدهای نام برده گسترش یافته اند. از بررسی میانبارهای سیال اولیه با دو فاز مایع و گاز، دماهای همگن شدگی از 6/95 تا °C 9/268 با بیشترین فراوانی در °C 185 ثبت شد. شوری سیال های کانه زا بین 65/4 تا 8/23 درصد وزنی معادل NaCl و چگالی آنها در گستره 77/0 تا 08/1 گرم بر سانتی متر مکعب است. براساس داده های میانبارهای سیال، آمیختگی آب های ماگمایی با آب های جوی عامل اصلی ته نشست عناصر فلزی و رخداد کانی سازی در منطقه جیزوان است. این نتایج، همپوشی بسیاری با داده های معرف قلمرو کانسارهای فراگرمایی (Epithermal) دارند.