بررسی تطبیقی نظام جنس دستوری در هورامی و عربی

هورامی و عربی به عنوان دو زبان متعلق به دو خانواده بزرگ زبان های ایرانی و زبان های سامی هستند. جنس دستوری یکی از مقوله هایی است که در هر دو زبان کماکان حضور فعال دارد. هدف از انجام این پژوهش، رده شناسی نظام جنس دستوری در دو زبان هورامی (با محوریت گویش هورامان تخت) و زبان عربی (عربی استاندارد) و بررسی تطبیقی شباهت ها و تفاوت های جنس دستوری در این دو زبان است. داده های زبان عربی مورد استناد در این مقاله از منابع مکتوب به ویژه منابع دستور زبانی معاصر انتخاب شده است. داده های زبان هورامی نیز بر اساس 6 ساعت گفتگو ضبط شده با بیست گویشور بومی هورامان تخت استخراج شده است. تحلیل داده ها، بر اساس چارچوب نظری کوربت (1991) صورت گرفته است. به طور مشخص، تحلیل داده ها نشان می دهد که در هر دو زبان: دو جنس دستوری (مذکر و مونث) وجود دارد. جنس دستوری بدون نشان مذکر است. صفات، افعال و ضمایر با اسم در جنس دستوری مطابقت می کنند. با وجود هسته معنایی در دو زبان، نظام تخصیص غالب در آن ها صوری است. همچنین تفاوت هایی بین این دو زبان وجود دارد. این تفاوت ها در کنش جنس دستوری در این دو زبان با زمان، شخص و شمار است. به عنوان نمونه، در هورامی، تنها اسم های مفرد تمایز جنس دستوری دارند، در حالی که در زبان عربی، اسم های مفرد، مثنی و جمع از این تمایز برخوردارند. بررسی جهانی های گرینبرگ در مورد جنس دستوری نیز نشان داد که همه جهانی های تلویحی گرینبرگ در مورد جنس دستوری در این دو زبان صادق هستند.