بررسی کاربرد ممیز در ساخت صفت شمارشی-اسم در فارسی گفتاری: رویکردی رده شناختی-معنی شناختی

زبان ها با توجه به این که ساخت صفت شمارشی-اسم را در یک ساخت مستقیم نشان می دهند و یا از عنصری به نام ممیز در این ساخت استفاده می کند به دو دسته قابل تقسیمند. مطالعات انجام شده بر روی زبان های ممیزدار نشان می دهد ویژگی های اسم در این زبان ها دلیل نیاز آن ها به ممیز است. اسم ها در زبان های ممیزدار صرفا برچسب های مفهومی هستند از این رو به ممیز نیاز دارند. به عبارت دیگر ویژگی {-شکل} بودن اسم ها در این زبان ها توجیه نیازشان به استفاده از ممیز است. علی رغم این که اسم ها در زبان فارسی ویژگی {+شکل} دارند، ساخت صفت شمارشی-اسم در فارسی گفتاری یک ساخت مستقیم نیست و استفاده از ممیز اجباری به نظر می رسد و ارتباطی با ویژگی های معنایی اسم ندارد. در این پژوهش با بررسی رده شناختی ویژگی های اسم و کاربرد ممیز در زبان های ممیزدار، و بررسی داده های جمع آوری شده از فارسی معیار گفتاری نشان دادیم ممیزهای فارسی گفتاری، یعنی "تا" و "دانه" ممیزهای کاربردشناختی اند. ممیز "تا" ممیز "تبیین شمار" و ممیز "دانه" ممیز "نگرشی-تاکیدی" است. نشانه جمع در ساخت صفت شمارشی-اسم نیز کارکردی گفتمانی دارد و "نشانه معرفه سازی" است.