اثر کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی بر شاخص سطح برگ و عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در شرایط آبیاری متفاوت

با توجه به شرایط ایران از نظر منابع آبی و مصرف بالای کود شیمیایی نیتروژنی، استفاده از آب کمتر در زراعت برنج (Oryza sativa L.) و کاهش مصرف کود شیمیایی نقش بسیار مهمی در صرفه جویی و هدررفت آب خواهد داشت. آزمایشی در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) طی دو سال 1396 و 1397 به صورت کرت های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. بر این اساس، فاکتورهای آزمایشی شامل مدیریت آب در سه سطح غرقاب و فواصل آبیاری 10 و 15 روز یک بار به عنوان عامل اصلی، کود در سه سطح شامل تلقیح ریشه نشاء با کود زیستی، تلقیح ریشه نشاء با کود زیستی نیتروکسین + 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن مورد نیاز گیاه (تیمار ترکیبی کود) و 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن مورد نیاز گیاه) به عنوان عامل فرعی و رقم برنج در دو سطح شامل هاشمی و گیلانه به عنوان عامل فرعی فرعی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص سطح برگ در تیمار 100 درصد کود نیتروژنی، رقم گیلانه و آبیاری غرقاب بیش ترین مقدار معادل 52/4 در سال اول و 79/4 در سال دوم را نشان داد و تیمار ترکیبی کود و تیمار 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن به ترتیب با 77/2 تن بر هکتار و 82/2 تن بر هکتار عملکرد در ارقام برنج تفاوت معنی داری در سطح پنج درصد نداشتند. تیمار غرقاب نسبت به دور آبیاری 10 و 15 روز به ترتیب 23 و 38 درصد عملکرد دانه بیشتری را سبب گردید. کاربرد ترکیبی کود زیستی و کود شیمیایی نیتروژن علاوه بر تولید عملکرد مناسب (77/2 تن بر هکتار) و بهبود کارآیی مصرف آب (7/0 کیلوگرم بر مترمکعب)، مصرف کود شیمیایی نیتروژن را به میزان 50 درصد کاهش داد. با افزایش دور آبیاری تیمارهای تلقیح ریشه نشاء با کود زیستی + 50 درصد کود شیمیایی نیتروژن مورد نیاز گیاه معادل 7/0 کیلوگرم بر مترمکعب و مصرف 100 درصد کود نیتروژنی مورد نیاز گیاه معادل 74/0 کیلوگرم بر مترمکعب کارآیی مصرف آب را افزایش دادند.