دلالت نظریه اسلامی فطرت در رژیم های بین المللی: قدرت، منافع و افتخار

نوع نگاه به نهادهای بین المللی همواره یکی از پربحث ترین موضوعات رشته روابط بین الملل بوده و پس از انقلاب اسلامی، سیاست خارجی ایران رویکرد جدیدی به نهادهای بین المللی اتخاذ کرد. به علاوه اخیرا با خروج ایالات متحده از چندین معاهده بین المللی از جمله توافق هسته ای ایران (برجام) در دوره ترامپ، مسیله رژیم های بین المللی و کارایی آن ها اهمیت سیاسی و فکری جدیدی یافته است. سوال مقاله حاضر این است که عوامل تعیین کننده در شکل گیری رژیم های بین المللی، کارایی و داوم آن ها کدامند؟ فرضیه این است که سه عامل قدرت، منافع و افتخار همزمان به درجاتی در ایجاد، کارآیی و دوام رژیم ها نقش دارند. این مقاله به بررسی سه رویکرد عمده در تبیین رژیم های بین المللی پرداخت که هر کدام بر یکی از عوامل قدرت، منافع و انگاره ها تاکید داشته اند و به این نتیجه رسید که تبیین های تک عاملی نمی توانند فهم عمیقی درباره تشکیل و کارایی رژیم ها ارایه کنند. از این رو با در نظر داشتن این مفروض که متفاوت بودن گزاره های رویکردهای مورد بررسی، لزوما به معنی ناسازگار بودن آن ها نیست یک رویکرد چند متغیره و فراتر از تلفیق محض دیدگاه های مورد بررسی، مطرح می سازد که سه عامل مذکور را در یک چارچوب عام تحلیلی ادغام می کند و با بهره گیری از اندیشه اسلامی، فطرت را در کنار دو محرک ترس و سودجویی به عنوان ضلع سوم مثلث محرک های بنیادی در تعیین رفتار کنشگران بین المللی در نظر گرفته است.