شناسایی بیوتیپهای Lolium rigidum gaudمقاوم به علفکش کلودینافوپ پروپارژیل در مزارع گندم استان گلستان

تشخیص مقاومت به یک علف کش در یک توده مشکوک به مقاومت، نیاز به یک سری آزمایش دارد که قادر به نشان دادن واکنش توده ها به دزهای مختلف علف کش است. ارزیابی زیستی کل گیاه در گلدان تقریبا 2 ماه طول می کشد. در نتیجه، آزمون سریع برای تسریع روند توسعه داده شد. اگرچه تعیین غلظت تفکیک کننده و همچنین انجام آزمایش سریع وارزیابی زیستی در گلدان برای برخی از بازدارنده های ACCase توسط محققان مختلف انجام شده است، اما هیچ گزارشی در این زمینه برای علف کش کلودینافوپ پروپارژیل روی چچم در مزارع گندم استان گلستان در دسترس نیست. بنابراین مطالعه زیر با هدف تشخیص مقاومت به علف کش مذکور در این علف هرز در استان گلستان انجام شد.

آزمایش ها با استفاده از 30 توده بذر چچم Lolium rigidum gaud.  مشکوک به مقاومت و یک بیوتیپ حساس جمع آوری شده از مزارع گندم استان گلستان در سال 1398 انجام شد. آزمایش سریع در پتری دیش ها در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار که هر پتری دیش یک تکرار در نظر گرفته شد. برای تعیین غلظت تفکیک کننده، غلظت های مختلف از کلودینافوپ پروپارژیل بر روی توده حساس اعمال شد و سپس تمام توده های فرضی با استفاده از این غلظت غربال گری شدند. بیوتیپ های علف هرز مورد مطالعه برای تعیین فاکتور مقاومت در معرض دوزهای مختلف علف کش در زیست سنجی پتری دیش قرار گرفتند همچنین آزمایشی دیگر در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار برای غربالگری توده های احتمالی در گلخانه انجام شد. توده هایی که بقا و وزن خشک خود را به ترتیب 50 و 80 درصد نسبت به شاهدسمپاشی نشده حفظ کردند انتخاب شدند. یک سنجش زیستی دز-پاسخ گیاه کامل نیز به طور جداگانه برای هر بیوتیپ انجام شد. هنگام نمونه برداری، مختصات جغرافیایی مناطق آلوده با استفاده از دستگاه GPS Map60 ثبت گردید ونقشه پراکنش علف های هرز با استفاده از نرم افزار ArcGIS تهیه گردید.

غلظت تفکیک کلودینافوپ پروپارژیل برای چچم 0196/0 میلی گرم ماده موثره بر لیتر به دست آمد. با توجه به نتایج، 25 مورد از 30 توده مقاوم تشخیص داده شدند و در پتری دیش ها مورد سنجش غلظت پاسخ قرار گرفتند . فاکتور مقاومت بیوتیپ ها در آزمایش سریع از20/1756تا 75/38 متغیر بود. بر اساس نتایج گلخانه، 25توده مقاوم با فاکتورهای مقاومتی 05/24 تا 58/11 شناسایی شدند همچنین، همبستگی بالای بین درجه مقاومت به دست آمده از روش گلخانه ای و آزمایشگاهی مشاهده شد(93%). بررسی نقشه پراکنش بیوتیپ های مقاوم حاکی از پراکنش غیر یکنواخت این بیوتیپ ها در سطح مزارع گندم استان گلستان بود و بیوتیپ های مقاوم و حساس به ترتیب اغلب در غرب و شرق استان مشاهده شدند.

توده های مشکوک چچم جمع آوری شده از منطقه ممکن است با استفاده از غلظت 0196/0 میلی گرم ماده موثره در لیترغربال گری شوند و بیوتیپ های مقاوم در مقایسه با سنجش های گلخانه ای سریع تر شناسایی شوند همچنین، نتایج آزمایش سریع مطابق با نتایج آزمایش کل گیاه در گلدان است. با توجه به گسترش سریع پدیده مقاومت در برابر علف کش ها، تشخیص سریع مقاومت ضروری است بنابراین، استفاده از روش هایی مانند تست سریع ممکن است بسیار کاربردی باشد.