جریان شناسی و تحلیل تحولات موسیقی ایران در دوره قاجار

تحولات و رخدادهای متعددی، دوران قاجار را به نقطه عطف و چرخشگاهی طلایی در موسیقی ایران بدل نموده که وقوع آن ها منجر به شکل گیری جریانات مهم و موثری شده است که بر پایه آن ها حفظ، رشد، انتقال و درنهایت تعالی موسیقی ایران صورت گرفته است. این مقاله با هدف واکاوی هرچه بیشتر نقش، جایگاه و اهمیت دوره قاجار در موسیقی ایران، درپی آن است که به روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع و کتب دست اول تاریخی، عوامل و مصادیق زمینه ساز و شکل دهنده جریانات مهم و موثر در پیشرفت موسیقی ایران را در این دوره مورد شناسایی، معرفی و تحلیل قراردهد. این پژوهش منتج به ارایه مدلی تحلیلی شده است که در آن ارتباط میان 10 رخداد مهم (مانند ورود دسته های موزیک نظامی، تاسیس مدرسه موزیک و...) با 4 جریان اصلی شکل گرفته در موسیقی دوره قاجار (مانند ارتقاء علم و فناوری موسیقی، جلوگیری از اضمحلال موسیقی و...) ترسیم، تبیین و نمایان شده است. بی شک آثار موسیقایی برجای مانده از دوره قاجار، همواره به عنوان مرجعی قابل توجه و انکارناپذیر، برای رجعت به اصالت ها، سنت ها و معیارهای کیفی و ارزشی موسیقی اصیل ایران، راهگشای نسل فعلی و آیندگان خواهدبود.