تحلیل تناسبات هندسی حیاط و نما در خانه های تاریخی شهر اصفهان

خانه های تاریخی ازلحاظ اصول معماری و ویژگی های هندسی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. این مطالعه به بررسی ویژگی های اصول هندسی اتخاذشده در خانه های دوره صفویه و قاجاریه می پردازد. هدف اصلی، شناخت ویژگی های هندسی خانه های تاریخی چند حیاط و نمای آن ها و بررسی تاثیر آن ها بر یکدیگر است. تحقیقات گسترده ای در این حیطه انجام گرفته است، اما مطالعه ای به بررسی نسبت طول حیاط به ارتفاع نما و نسبت طول به عرض حیاط انجام نگرفته است. جامعه آماری این مطالعه، متشکل از خانه های تاریخی یک یا چند حیاط مرکزی شهر اصفهان است. از میان این جامعه تعداد 15 خانه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و موردبررسی قرارگرفته است. رویکرد روش شناختی تحقیق، مبتنی بر پایه مطالعات میدانی و تحلیل هندسی-حسابی است. ابزارهای مورداستفاده از طریق برداشت و نرم افزار ترسیمی اتوکد انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که حیاط خانه ها عمدتا به شکل مستطیل بوده است. چنانچه محور کشیدگی حیاط در خانه های موردمطالعه شمالی- جنوبی بوده، نماها در خانه های 2، 3 و 4 جبهه ساخت به گونه ای قرار می گیرند که نمای شمالی ارتفاع بیشتری نسبت به 3 نمای دیگر داشته و چنانچه محور کشیدگی حیاط شرقی- غربی بوده، عکس این پدیده صادق است. نماها و جهت قرارگیری آن ها در حیاط یکی از تاثیرگذارترین مولفه ها در به دست آوردن تناسب حیاط به نما است.