طراحی و اعتبارسنجی الگوی ارتباطی معلمان و نظام برنامه ریزی درسی در ایران

مقاله حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی ارتباطی معلمان و نظام برنامه ریزی درسی در فرایند تدوین و اجرای برنامه درسی مقطع ابتدایی در ایران انجام گرفت. رویکرد پژوهش کیفی و روش پژوهش، پژوهش نظریه ای بود. به منظور جمع آوری داده ها از سه راهبرد بررسی اسناد بالادستی، بررسی تجارب کشورها و مصاحبه با صاحب نظران استفاده شد. بدین منظور چهار سند بالادستی شامل سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی، سند راهبردی معاونت آموزش ابتدایی و مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش، و نظام برنامه ریزی درسی چهار کشور اندونزی، مالزی، پاکستان و استرالیا مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با ده نفر از اساتید رشته برنامه ریزی درسی در دانشگاه های تهران، مشهد، مازندران و بیرجند به صورت حضوری یا تلفنی مصاحبه انجام شد. انتخاب نمونه ها به صورت هدفمند بود. ابزار گردآوری داده ها در هر بخش چک لیست بود. داده ها نیز به شیوه تحلیل مضمون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. برای افزایش روایی داده ها از سه سویه سازی و چک کردن اعضا و برای افزایش پایایی داده ها از معیارهای گوبا و لینکلن استفاده شد. الگوی ارتباطی معلمان و نظام برنامه ریزی درسی بر اساس مراحل هشتگانه فرایند تدوین و اجرای برنامه درسی و نیز مولفه های هدف ارتباط/ مشارکت، سطح ارتباط/ مشارکت، ساختار ارتباط/مشارکت، مشارکت کنندگان و کانال های ارتباطی طراحی گردید. در پایان به منظور اعتباریابی الگو، جلسه گروه کانونی تشکیل گردید و اصلاحات لازم انجام شد. الگوی ارتباطی معلمان و نظام برنامه ریزی درسی، مشارکت معلمان در فرایند برنامه ریزی درسی را تسهیل نموده و سبب اجرای اثربخش برنامه های درسی می گردد.