توزیع مکانی عناصر خاک و تاثیر آن بر حاصلخیزی اراضی کشاورزی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

بررسی توزیع مکانی عناصر خاک و الگوی پراکنش آنها به منظور شناسایی خصوصیات و توانمندی زمین برای بهره وری و کشت پایدار ضروری است. سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری کارآمد این امکان را برای تولید داده های قابل اعتماد فراهم می آورد. هدف این پژوهش بررسی توزیع مکانی عناصر خاک در محدوده شهر عجبشیر است. در این راستا پس از دریافت نتایج آنالیز 136 نمونه خاک در قالب 10 پارامتر از عوامل و عناصر ضروری رشد گیاه، با استفاده از الگوریتم IDW، اقدام به تهیه نقشه های پراکنش عناصر خاک در منطقه مورد مطالعه شد. نتایج PH به عنوان یک عامل تاثیرگذار نشان از آن دارد که منطقه دارای خاک قلیایی است. از سویی پتاسیم به عنوان عنصر ضروری به ویژه در مقابل تنش شوری که به سبب کاهش سطح تراز دریاچه ارومیه در منطقه رو به افزایش است، در زمین های زراعی از نسبت مناسبی برخوردار است. این در حالی است که هدایت الکتریکی به غیر از بخش شمالغربی محدوده در ساحل دریاچه که بالاترین مقدار را نشان می دهد در دیگر نقاط توزیع نسبتا یکنواختی دارد. هرچند نتایج حاصل از نقشه پوشش گیاهی سالهای 2000 و 2022 که با استفاده از شاخص NDVI استخراج گردید حاکی از کاهش 1495.07 هکتاری سطح زیرکشت طی دو دهه است اما مقدار و توزیع عناصر خاک نشان از مرغوبیت و حاصلخیزی خاک این منطقه دارد که در معرض تهدیدهای محیطی به ویژه گسترش شوره زارها و ریزگردهای حاصل از آن قرار دارد.