نقد نظام اجتماعی خانواده در اشعار پروین اعتصامی براساس نظریه پارسونر

پارسونر (1902 م) یکی از نظریه پردازان اجتماعی است که دیدگاه های او مورد توجه منتقدان اجتماعی در تحیل جامعه شناسانه ادبیات بوده است. او ضمن توجه به مباحث عادی زندگی مردم و ارایه راه هایی برای بهبود اوضاع جامعه، مسایل اجتماعی را تحت چهار بخش: نظام اجتماعی، نظام فرهنگی، نظام شخصیتی و ارگانیسم رفتاری مورد بررسی قرار داده است.

در این مقاله که به روش کتابخانه ای و با هدف نقد نظام خانواده در اشعار پروین اعتصامی نگاشته شده است، سعی شده که اشعار پروین از منظر انطباق با نظریه پارسونر تحلیل و بررسی شوند.

نتایج تحقیق نشان میدهد که اشارات مکرر پروین به خانواده و تاکید بر مقام و نقش مادر، بعنوان درونمایه ای پربسامد در دیوان وی دیده میشود. ساختار خانواده در دیوان وی از نوع هسته ای است که بنابه دلایلی بیشتر به مقام و نقش مادر تاکید شده و نقش پدر بصورت جزیی آمده است. او با بیانی اخلاقی و تعلیمی میکوشد ادراکات خود از خانواده و مخصوصا مادر را به خواننده خویش ارایه کند.

جنبه تمثیلیی که پروین به اشعار مربوط به نهاد خانواده داده است، اشاره بسیار کوتاه و محدود به ازدواج و نوع آن، توجه بی اندازه به نقش مادر که حتی پرندگان تمثیلی اشعارش نیز در این نقش ظاهر میگردند و نه در نقش معشوق از ویژگیهای مهم و خاص اشعار اوست.