شناسایی و رتبه بندی مشکلات سیاست خرید تضمینی محصولات کشاورزی و راهکارهای جایگزین

سیاست خرید تضمینی یکی از سیاست های حمایتی دولت است که از سال 1368، در ایران، برای برخی از محصولات به اجرا درآمده است. از این‏رو، تحقیق حاضر از طریق تکمیل پرسشنامه مقایسات زوجی توسط کلیه مدیران و مسیولان سازمان مرکزی تعاون روستایی به‏ عنوان مجری این سیاست و مجریان استانی در استان های فارس، خوزستان، اردبیل، گلستان، اصفهان و کرمان و نیز مباشران خرید در سال 1396 اجرا شد. در تحقیق حاضر، با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله‏ مراتبی (AHP)، به شناسایی و رتبه بندی مشکلات سیاست خرید تضمینی و اولویت بندی راهکارهای حل این مسایل پرداخته شد. بر اساس نتایج به‏ دست‏ آمده، مسایل و مشکلات شناسایی ‏شده سیاست خرید تضمینی، به‏ ترتیب اولویت، عبارت ‏اند از مسایل قانونی و نهادی، نظام اداری و سازمانی، قیمت گذاری، درجه بندی و تفکیک کیفیتی، اعتباری و مالی و سرانجام، امکانات ذخیره سازی و فرآوری. همچنین، راهکارهای پیشنهادی با توجه به وزن‏ های به ‏دست ‏آمده برای مسایل یادشده با استفاده از مقایسات زوجی و روش فرآیند تحلیل سلسله‏ مراتبی، به ‏ترتیب اولویت، عبارت‏ اند از فروش در قالب مزایده یا استعلام بها، فروش در قالب ترک تشریفات، فروش در بورس و پرداخت مابه تفاوت به کشاورزان، ارایه تسهیلات تکلیفی، پرداخت یارانه به تولید و ادامه وضعیت فعلی با بهبود مسایل. بنابراین، بهره ‏گیری از سیاست خرید تضمینی در کنار سیاست های افزایش عملکرد و بهره وری برای اثربخشی هرچه بیشتر آن در افزایش درآمد کشاورزان و همچنین، سرمایه گذاری در تولید محصولات کشاورزی و کاهش فقر و مصرف نهاده‎ ها در بخش کشاورزی توصیه می شود.