تغییرات کربن آلی خاک توده های اوری (.Quercus macranthera C. A. Mey) در جنگل های هیرکانی

شناسایی تغییرات کربن آلی جنگل های اوری (.Quercus macranthera C. A. Mey) واقع در ارتفاعات بالابند جنگل های هیرکانی می تواند اطلاعات مناسبی برای مدیریت بهینه و حفاظت جنگل های مذکور در اختیار قرار دهد. در پژوهش پیش رو، به طور تصادفی چهار قطعه نمونه با ابعاد 20 × 20 مترمربع در هر یک از توده های اوری رویشگاه های پانومه سر لاویج، کلنگای نکاء و توسکستان گرگان پیاده شد. در مرکز و چهار گوشه هر یک از قطعات نمونه، به طور جداگانه نمونه های خاک از دو عمق 15 -0 سانتی متر (لایه فوقانی خاک) و 30-15 سانتی متر (لایه زیرین خاک) به شکل ترکیبی جمع آوری و در آزمایشگاهی ویژگی های آن ها اندازه گیری شد. در هر قطعه نمونه، ویژگی های زیستی درختان شامل قطر برابر سینه، ارتفاع کل، تراکم و قطرمتوسط تاج درختان و نیز ویژگی های فیزیوگرافی زمین اندازه گیری و ثبت شد. نتایج آزمون چندمتغیره مانوآ نشان داد که مقادیر کربن آلی و نیتروژن کل در لایه فوقانی و زیرین خاک در بین رویشگاه های مختلف اختلاف معنی داری نداشتند. بر خلاف آن، نتایج آزمون مذکور نشان داد که مقدار فسفر و پتاسیم قابل جذب در عمق های مختلف خاک بین رویشگاه های مورد پژوهش تغییرات معنی دار داشت. برمبنای نتایج آزمون همبستگی پیرسون، مقدار کربن آلی و نیتروژن کل در لایه های مختلف خاک با متغیرهای کمی درختان توده های اوری در رویشگاه های مورد پژوهش ارتباط معنی داری نداشت. از سویی، نتایج نشان دادند که تغییرات عناصر غذایی (NPK) و کربن آلی به شکل متقابل چه در داخل هر یک از لایه های خاک و چه در بین لایه های مذکورخاک مستقل از یکدیگر بودند و همبستگی معنی داری نداشتند. نتایج آزمون t جفتی نیز نشان داد که فقط مقادیر نیتروژن کل بین عمق های مختلف خاک دارای اختلاف معنی داری بود (05/0 < p ؛ 59/2 = t). در یک نتیجه گیری کلی می توان عنوان کرد که تغییرات کند کربن آلی خاک توده های اوری موجب شده است که اثرات گونه ای توده های مذکور در رابطه با تغییرات مورد اشاره معنی دار نباشد.