تحلیل گفتمان رابطه دولت و طبقات اجتماعی در دولت سازندگی

هر عمل و پدیده ای برای معنادار شدن باید گفتمانی باشد، فعالیت ها و پدیده ها وقتی برای ما قابل فهم می شوند که در قالب گفتمانی خاص قرار گیرند، هیچ چیزی به خودی خود دارای هویت نیست، بلکه هویتش را از گفتمانی که در آن قرار گرفته است، به دست می آورد. بر این اساس، در مقاله حاضر، گفتمان دولت سازندگی (76-68)، مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته است، تا برای این سوال اساسی پاسخی فراهم آورد: گفتمان دولت سازندگی چه تاثیری بر رابطه این دولت و طبقات اجتماعی مختلف داشته است؟ هدف اولیه ی این پژوهش پر کردن خلاء نظری و تیوریک موجود در این زمینه است تا بتواند گره گشای مسایل روز جامعه ی ایران باشد.

روش شناسی پژوهش: 

در این راستا، از ابزارهای تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف برای تحلیل برخی از متون منتخب، که معرف و نشان گر گفتمان و سیاست ها و جهت گیری های اصلی دولت سازندگی می باشد، استفاده شده است.

این مقاله با تحلیل گفتمانی سخنرانی های آیت الله هاشمی در مراسم تحلیف اولین دوره ی ریاست جمهوری، خطبه نماز جمعه و مراسم تحلیف دومین دوره ریاست جمهوری، همراه سازی بخشی طبقات توسط دولت را نشان داده است.
 

مقاله به این نتیجه رسیده است که در گفتمان دولت سازندگی، ضرورت بازسازی کشور سبب گردید که مطالبات و انتظارات طبقات بالای جامعه مورد توجه قرار گیرد و مطالبات و انتظارات طبقات متوسط و پایین موقتا در کانون توجه قرار نگیرد، که این امر دارای پیامدهایی به لحاظ هم شانی و هم اقتصادی در جامعه بود.