ضوابط فهم از نظر پل ریکور و امکان سنجی طرح آن ها در متون دینی

اندیشه های فیلسوف معاصر فرانسوی، پل ریکور که در بستر هرمنوتیک فلسفی و پدیدارشناسی هرمنوتیکی شکل گرفته، در میان دانش وران این علم، جایگاه قابل توجه و تاملی دارد. در سنت تفسیری رایج، فهم و تفسیر صحیح، تفسیری است که با آنچه مقصود متکلم بوده، بیشترین انطباق را داشته باشد، اما ریکور، معیار تفسیر معتبر را نه مطابقت با معنای قصدی مولف که بالاتر بودن احتمال می انگارد. وی این معیار را فراهم آمده از «منطق احتمال ذهنی» معرفی می کند. در تبیین تفسیر صحیح از متن، دو اصل «همخوانی و تطابق» و «کامل بودن» را در تفسیر ضروری می داند. نوشتار حاضر در پی آن است تا امکان طرح این ضوابط را در خصوص متون شرعی با نظر به ویژگی های آن ها، با رویکرد توصیفی تحلیلی و با جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و اسنادی، بررسی کند. به نظر می رسد، می توان از «منطق احتمالات» و «اصل هم خوانی و تطابق و اصل کامل بودن» در میان ضوابط مطرح در متون شرعی، بهره برد.