مفهوم و نقش عقلانیت در انقلاب و تمدن نوین اسلامی از منظر آیت الله خامنه ای

تمدن نوین اسلامی تعبیری است که مکرر در کلام آیت الله خامنه ای به کار رفته و به ‎عنوان غایت انقلاب اسلامی ایران معرفی شده است. نظر به اهمیت این موضوع، هدف از این پژوهش تبیین مفهوم عقلانیت و نقش آن در انقلاب و تمدن نوین اسلامی از منظر امام خامنه ای است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و برای گردآوری داده‎ ها از روش اسنادی و کتابخانه‎ای استفاده شده است. یافته ‎ها نشان می‎دهد که از دیدگاه امام خامنه ‎ای، عقلانیت به مفهوم عقلانیت اسلامی تعالی محور و توحید محور است نه به مفهوم عقلانیت ابزاری خود بنیاد غربی. عقلانیت مورد نظر ایشان، به‎ معنای محاسبه‎ صحیح، کار سنجیده مبتنی بر تعالیم و ارزش های اسلامی، انقلابی، عدالت، معنویت، بصیرت و دشمن ‎شناسی، ارزش‎ های انسانی و اخلاقی و مبتنی برآرمان‎گرایی و واقع بینی است و این نوع عقلانیت بر انقلاب و تمدن اسلامی حاکم است. از منظر امام خامنه ای، انقلاب اسلامی ناشی از یک عقلانیت صحیح و مبتنی بر محاسبات عقلانی بوده و براین‎اساس، انقلاب اسلامی ایران را «انقلابی عقلانی» خواندند. همچنین ایشان بر اساس مبانی دینی و اعتقادی خویش، بر عقلانیت و خردورزی‎ به عنوان مهم‎ترین بن‎مایه سبک زندگی در تمدن نوین اسلامی تاکید دارند. بر اساس نتایج تحقیق از منظر امام خامنه ای، عقلانیت برآمده از اسلام، بر انقلاب و تمدن اسلامی حاکم است و عقلانیت در کنار معنویت و عدالت، جزو ارکان انقلاب و تمدن نوین اسلامی هستند.