ارزیابی شاخص های زیست محیطی تولید بامیه (Abelmoschus esculentus L) در سیستم های کشت خالص، مخلوط و جنگل زراعی در استان خوزستان

صنعت کشاورزی حدود 10 تا 12 درصد گازهای گلخانه ای جهان را تولید می کند. بررسی سهم نهاده های مصرفی در سیستم های کشت و محصولات زراعی می تواند در بهینه سازی آن ها و کاهش آلایندگی های زیست محیطی موثر باشد. این مطالعه با هدف ارزیابی شاخص های زیست محیطی تولید بامیه در واحد هکتار با روش ReCiPe 2016 در سیستم های کشت خالص، مخلوط با خیار و جنگل زراعی با درخت خرما در استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفت. این پژوهش در سال زارعی 1400-1398 مورد بررسی قرار گرفت. مرز سامانه مورد مطالعه از کاشت تا برداشت محصول بامیه در سیستم های کشت آن می باشد. اطلاعات جمع آوری شده شامل تمامی نهاده های مصرف شده از قبیل کود، سم، ادوات کشاورزی، نیروی انسانی و سوخت مصرفی بود. روش مورد بررسی شاخص های زیست محیطی ReCiPe 2016 می باشد. این روش شامل شاخص های نهایی خسارت به سلامت انسان، اکوسیستم و منابع و همچنین شاخص های میانی همچون گرمایش جهانی و تخریب لایه ازون می باشد. نتایج نشان داد کشت مخلوط بامیه و خیار به دلیل مصرف نهاده های شیمیایی و پلاستیک مصرفی بالاتر نسبت به کشت خالص (15/17 درصد) و جنگل زارعی (10/79 درصد) اثرات مخرب زیست محیطی بالاتری دارد. کود نیتروژن، فسفات و سوخت مصرفی به همراه پلاستیک از اثرگذارترین نهاده ها در شاخص های زیست محیطی می باشد. شاخص کارایی زیست محیطی نیز نشان داد جنگل زارعی بامیه و خرما نسبت به کشت خالص و مخلوط برتری معنی داری دارد. از این رو با توجه به عملکرد بالاتر کشت مخلوط در واحد سطح نسبت به کشت خالص، توصیه می شود نهاده های پرمصرف آن بهینه شود، همچنین در مناطقی از استان خوزستان که امکان جنگل زارعی بامیه وجود دارد، این نوع کشت با توجه به آلایندگی محیطی کمتر آن توصیه می شود