تحلیل رابطه متن و تصویر در کتاب قابوسنامه با رویکرد ترامتنیت ژنت

هیچ اثری به صورت خود انگیخته خلق نمی شود بلکه همواره نشانه هایی از حضور الگوهایی فراگیر در بطن خود دارد که در شکل گیری آن موثر بوده است. بسیاری از آثار تصویری که در کنار یک متن نوشتاری ظاهر می شوند علاوه بر پیش انگاشته-هایی از نمونه های تصویری پیشین، بسیاری از جنبه های خلاقانه خود را از شاخصه های متنی می گیرند که به آن تعلق دارند. در این زمینه، علاوه بر مبانی تاریخی و اجتماعی اثر و نیز مضامین محصور در محتویات نوشتار، شیوه اجرای متون نوشتاری و تصویری نیز می تواند بر هم تاثیر بگذارد که پیوند عمیقشان را درپی دارد. بررسی این ارتباطات که در حوزه هنر و ادبیات به مطالعات بینا متنی تعبیر می شود، راهی است برای شناخت رابطه بینانشانه ای دو نظام نوشتاری و تصویری یک اثر که به عینه در کتاب قابوسنامه قابل مشاهده می باشد؛ در این کتاب که نوشته و تصاویرش در کنار یکدیگر و در یک همبستگی ویژه و با یک رویکرد محلی و منطقه ای خلق شده اند، از جمله آثاری است که بارها از نظر مضمون و نوع تصویرگری مورد مداقه قرار گرفته است اما هنوز ابهاماتی در شناخت دقیق متن و تصویر وجود دارد. همین امر ضرورت انجام این پژوهش را فراهم می آورد به طوری که با فرض بر این که متن و تصویر کتاب قابوسنامه توسط یک نفر خلق شدند به تطبیق دو نظام نوشتاری و تصویری آن و ارزیابی اشتراکاتش با یکدیگر با هدف دستیابی به یک گفتمان واحد می پردازد. در این روند از روش بیش متنیت به عنوان زیرمجموعه ای از مطالعات گسترده ژنت با عنوان ترامتنیت استفاده می شود و نتیجه حاصل از این قرابت ساختاری، حاکی از آن است که بسیاری از جنبه های خلاقانه موجود در نوشتار و تصویر مشابه است و شباهت عمیق بینشان حاکی از محلی و اجتماعی بودن اثر از نظر واحد بودن هنرمند خطاط و تصویرگر و یگانگی سبک هنری، بدون محدودیت های حاکم شده از سوی حامی هنری است.