دلایل عدم اجرای اثربخش سیاست ها و قوانین تدوین شده ی بخش سلامت ایران

بسیاری از سیاست های سلامت بعد از تصویب، اجرایی نشده و یا ناقص اجرا می شوند. این مساله محبوبیت و پاسخ گویی مدیران عالی نظام سلامت را به شکل قابل توجهی کاهش می دهد و منجر به اختلال خدمت رسانی در جامعه ی هدف می گردد. بنابراین، این مطالعه با هدف تبیین دلایل عدم اجرا یا اجرای ناقص سیاست های سلامت انجام شد.

یک مطالعه کیفی در سال 1400 انجام شد. مشارکت کنندگان در مطالعه، 20 نفر از استادان، متخصصان و خبرگان علمی و اجرایی بودند. داده ها با استفاده از راهنمای مصاحبه و به روش مصاحبه ی عمیق فردی جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی Lundman و Graneheim تحلیل گردید.

چالش های موجود شامل چالش های مربوط به تدوین سیاست ها (نبود نظام تصمیم گیری آگاه از شواهد، عدم توجه به جزییات اجرای قوانین، تغییر شکل متن اولیه سیاست، وجود تضاد در منافع در تدوین برخی قوانین، نامشخص بودن مجری سیاست، فقدان تلفیق مناسبی بین بخش سیاسی و فنی سیاست ها، عدم به کارگیری مشارکت ذینفعان اصلی، نبود درک یکسان از مفهوم سیاست ها بین سیاست گذاران و مجریان و عدم پیش بینی بودجه)، چالش های مربوط به پیاده سازی سیاست ها (عدم شفافیت نقش سازمان های مجری، فقدان پیوست اجرایی، وجود تضاد منافع در جریان اجرا، نبود نظام مدیریت پروژه، تغییر سیاست ها با تغییر مجریان، عدم اعتقاد مجریان، نبود ضمانت اجرایی و فقدان برنامه عملیاتی) و چالش های مربوط به ارزیابی سیاست ها (نظارت ناکافی و فقدان داشبورد اطلاعاتی و نظارتی دقیق) بودند.

به کارگیری راهکارهای موثر جهت رفع چالش های استخراج شده در مراحل تدوین، پیاده سازی و ارزیابی سیاست های سلامت می تواند منجر به دستیابی به اهداف سیاست های تدوین شده و ارتقای سلامت جامعه گردد.