ماگماتیسم آداکیتی، پنجره ای بر تحولات زمین ساختی و کانی سازی در شرق ایران

در این پژوهش، داده های زمین شیمیایی 314 نمونه از سنگ های آتشفشانی و نفوذی با ماهیت آداکیتی یا شبه آداکیت گزارش شده از شرق ایران مورد بررسی قرار گرفته است، این سنگ ها اغلب با محتوای Sr بیشتر از 400 گرم در تن و Y کمتر از 18 گرم در تن شناخته می شوند. با مقایسه و تجزیه و تحلیل ویژگی های این آداکیت ها، مشخص می شود که: 1) سنگ های آداکیتی شرق ایران اغلب از نوع آداکیت های سیلیس بالا هستند. 2) سنگ های آداکیتی سیلیس بالا در شمال شرق ایران در مقایسه با سایر آداکیت های شرق ایران، دارای محتوای MgO، Th، Th/Ce کمتر و Cr، Ni و SiO2 نسبتا بالاتری هستند که بیانگر ارتباط آنها با زون فرورانش و ذوب پوسته اقیانوسی است؛ در حالی که سنگ های آداکیتی جنوب شرق ایران با محتوای SiO2 کمتر و MgO، Sr و Th/Ce بیشتر در محدوده آداکیت های پس از برخورد قرار می گیرند که اغلب از ذوب پوسته زیرین ضخیم شده، ایجاد شده اند. 3) اغلب آداکیت ها در بخش های مرکزی (شرق ایران) از ذوب پوسته زیرین ضخیم شده پس از برخورد، از یک منبع گارنت آمفیبولیت شکل گرفته اند و نسبت های Sr/Nb، Ba/Nb و La/Nb آداکیت ها در این بخش به سمت شمال شرق کاهش می یابد. 4) داده های مورد بررسی و نتایج ارایه شده در این پژوهش نشان می دهد که آداکیت های شرق ایران دارای ویژگی های همراهی با کانه زایی و اغلب توانایی لازم را برای نقش آفرینی در تشکیل ذخایر ارزشمند دارند.