بررسی برخی جنبه های اکوفیزیولوژیک و کنترل شیمیایی علف هرز مهاجم هزارنی (Butomus umbellatus) در شالیزار

هزارنی از علف های هرز آبزی خانواده Butomaceae است که در سال های اخیر وارد اکوسیستم شالیزار شده است. این مطالعه به منظور بررسی برخی جنبه های اکوفیزیولوژیک و مدیریت شیمیایی هزارنی اجرا شد. در بررسی های میدانی، زمان رویش، ارتفاع، پنجه، گلدهی و چرخه زندگی این علف هرز در اکوسیستم شالیزار و در آزمایشگاه، میزان جوانه زنی سوخک ها و در آزمایش های گلدانی، کارایی علف کش های خاک پاش پیش رویشی و پس رویشی و نیز علف کش های برگ پاش در کنترل هزارنی بررسی شد. نتایج نشان داد که اراضی باتلاقی، زیستگاه این علف هرز هستند و سوخک اندام اصلی تکثیرشونده هزارنی است. حدود 100% سوخک ها هنگام پادل خاک از ریزوم ها جدا شده و روی آب شناور و انتقال می یابند. ریزوم ها و سوخک های هزارنی متحمل به غرقاب بودند و از عمق 15 سانتی متری یا بیشتر نیز جوانه زدند. گلدهی هزارنی حدود یک هفته قبل از ظهور خوشه برنج شروع شد. هر گیاهچه هزارنی ده ها ساقه گل دهنده بلند تر از ساقه برنج، صدها سوخک دوکی شکل به طول حداکثر 25 میلی متر با بیش از 95 درصد قوه نامیه تولید کرد. در کاربرد پیش رویشی، علف کش های خاک پاش کلومازون+پندی متالین، اکسادیارژیل، پرتیلاکلر، پندی متالین و تیوبنکارب کمتر از 65%، و علف کش های سولفونیل اوره پیرازوسولفورون، متازوسولفورون، فلوستوسولفورون و بن سولفورون متیل بیشتر از 85% هزارنی را کنترل کردند. کارایی سولفونیل اوره ها در کاربرد پس رویشی حدود 10% کمتر بود. کنترل هزارنی با علف کش های برگ پاش پنوکسولام و پروپانیل به ترتیب 62 و 70 درصد و بیس پایریباک سدیم، پنوکسولام+سای هالوفوپ بوتیل، بنتازون+ام ث پ آ و پیری بنزوکسیم به ترتیب 80، 86، 89 و 99 درصد بود. بنابراین در مزارع آلوده به هزارنی، کاربرد یک سولفونیل اوره خاک پاش و یا یک علف کش برگ پاش مناسب علاوه بر سوروف کش اختصاصی توصیه می شود.