تحلیل راهبردهای بهسازی اکولوژیک منظر رودخانه خشک شیراز در چارچوب توسعه پایدار شهری با تاکید بر مدیریت مخاطرات سیلاب

در نگرش های معاصر به شهرها، از تخریب های محیط زیست شهری انتقاد و بر حفظ شرایط اکولوژیک شهرها تاکید می شود. رودخانه های شهری از محیط های آسیب پذیر با ماهیت اکولوژیکی اند که بر اثر توسعه شهری و اقدامات ناکارامد برای مواجهه با سیلاب، به کانال عبور رواناب های آلوده شهری و سیلاب فصلی تبدیل شده اند و ساختار اکولوژیکی آنها مختل شده است و از این رو بهسازی اکولوژیکی آنها ضرورت دارد. این پژوهش با اهداف توسعه ای- کاربردی، با روش اکتشافی- همبستگی و با داده های کتابخانه ای، ابتدا به مرور متون ادبیات نظری می پردازد و سپس با استفاده از مستندات معتبر تاریخی، مشاهدات میدانی و تصاویر سنجش از دور، با تحلیل های قیاسی- استنتاجی مدل نظری را تدوین می کند؛ در نهایت مولفه های اکولوژیک موثر بر بهسازی رودخانه های شهری و چارچوب توسعه پایدار شهری با تاکید بر مدیریت سیلاب استخراج می شود. مولفه های اکولوژیک موثر ویژگی های هیدرولوژیکی، مورفولوژیکی و تنوع بیولوژیکی هستند که در چارچوب توسعه پایدار شهری در چهار مرحله شناسایی رودخانه، تدوین راهبردهای بهسازی، اجرای راهبردها، و نظارت و ارزیابی، در ساختاری مبتنی بر فرایند تدوین می شوند که براساس آن، اکوسیستم رودخانه خشک شیراز ارزیابی می شود تا بهسازی اکولوژیکی اکوسیستم رودخانه در روندی تکاملی تداوم یابد و به تدریج پایدار شود. از راهبردهای موثر در بهسازی اکولوژیک رودخانه خشک شیراز، مدیریت یکپارچه حوضه های آبریز دشت شیراز، تامین حقابه زیست محیطی، ممانعت از انتقال آلودگی فاضلاب و رواناب های آلوده شهری به رودخانه، تصفیه رواناب ها و ایجاد فیلتراسیون طبیعی، اجرای طرح های آبخیزداری و کنترل دبی جریان، بهسازی مورفولوژیکی عرصه و حریم رودخانه، حفظ و ایجاد پهروهای اکولوژیکی، امکان ذخیره آب جاری در کریدور رودخانه خشک و تدوین قوانین کاربری های حریم رودخانه است.