فرآیند انتخاب فناوری در صنعت بالادستی نفت و گاز ایران با لحاظ اثر سرریز از دیدگاه اقتصادی

انتخاب و انتقال و توسعه فناوری، یکی از ارکان اصلی صنعت بالادستی نفت و گاز می‏باشد. فرآیند انتخاب فناوری در ایران با توجه به نوع مالکیت و اهمیت ویژه منابع نفت و گاز، به عنوان یکی از اجزای اصلی در بخش بالادستی این صنعت مطرح می‏گردد. انتخاب فناوری سازوکاری است که با هدف کسب منافع اقتصادی صورت می‏پذیرد. با این وجود برای رسیدن به انتقال فناوری موثر در این صنعت، لحاظ اثر غیرمستقیم علاوه بر اثر مستقیم آن، ضروری باشد. منظور از این اثرات غیر مستقیم در انتقال فناوری که باید در نظر گرفت موضوع سرریز فناوری است. مطالعه حاضر بر پایه روش مطالعه‏ای، با توجه به قوانین و منابع در دسترس، و هم راستا با مطالعات صورت گرفته می ‏باشد. در پایان، پژوهش حاضر با هدف تدوین یک مدل مفهومی ارزیابی اقتصادی، یک ساختار کمی مطالعاتی انتقال فناوری را با لحاظ اثر سرریز ارایه می‏دهد و بیان می‏گردد که عدم لحاظ اثر سرریز یکی از دلایل اصلی غیر اثر بخش بودن انتقال فناوری در کشور می‏باشد و در صورت اعمال اثر سرریز در محاسبات فنی و اقتصادی و مباحث قراردادی در انتخاب و انتقال فناوری می تواند موجب بهبود اثر بخشی فناوری در سطوح مختلف صنعت و حتی ملی گردد.