بررسی انتقادی «نظریه آگاهی انسان» در فلسفه ذهن جان سرل

تبیین ماهیت پدیده های ذهنی، به ویژه آگاهی، از مهم ترین مسایل فلسفه ذهن و انسان شناسی معاصر است. فیلسوفان غربی و اسلامی همواره به تبیین این مسیله می پرداخته اند، ولی باتوجه به پیشرفت های جدید در «علوم شناختی»، از جمله علوم مربوط به عصب شناسی و هوش مصنوعی، تحلیل آگاهی، اختلاف نظرهای متنوعی را به دنبال داشته است. سرل یکی از فیلسوفان تحلیلی معاصر است که در فلسفه ذهن خویش، طرحی به اعتقاد خودش نوین، برای حل مسیله آگاهی و نسبت آن با مغز و سلول های عصبی ارایه کرده است. بر اساس دیدگاه وی که هم به دنبال نفی همسان انگاری آگاهی و امور فیزیکی و هم دوری از دوگانه انگاری دکارتی است، مقولاتی همچون آگاهی، ویژگی سطح ظاهری مغز و معلول فرایندهای درون مغزی هستند. به گمان وی، علیت اجزای درونی مغز برای آگاهی و ویژگی سطح ظاهری بودن مغز می تواند چالش های مربوط به رابطه ذهن و بدن را برطرف کند؛ پژوهش حاضر با روش تحلیلی - انتقادی، پس از تبیین دیدگاه وی، به بررسی انتقادی آن خواهد پرداخت. از سویی تحلیل وی از علیت اجزای درون سلولی مخدوش است و از سوی دیگر، تحقق آگاهی در مغز محال است. همچنین وی ادله مطلوبی برای اثبات مدعای خویش ارایه نکرده است.