مفهوم شناسی تطبیقی نارسیسیسم و عجب در روانشناسی و آموزه های اسلامی

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی خودشیفتگی در روان شناسی با مفهوم عجب در آموزه های اسلامی است و در آن سعی شده است به این سوال بپردازد که چه نسبتی بین این دو وجود دارد؟مواد و

این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل محتوا و با تکیه بر منابع روان شناختی و همچنین آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) به موضوع مورد بحث پرداخته است.

یافته های پژوهش نشان می دهد که این دو، هم پوشانی قابل ملاحظه ای با هم دارند؛ برخی از شاخص های نارسیسیسم همچون خودبرتربینی، نیاز به تحسین و اشتغال ذهنی به خیال-پردازی در مورد توانایی های خود را می توان در مفهوم عجب سراغ گرفت. با این تفاوت که در عجب، خودبرتربینی ذاتی وجود دارد اما در خودشیفتگی، خودبرتربینی فرد معلول مقایسه با دیگران است؛ یا اینکه در حالت عجب، فرد اطمینان به کمال بودن صفتی خاص در خود دارد حال آنکه در خودشیفتگی، این باور وجود ندارد؛ بلکه این نوع نگاه نسبت به خود خیالی اوست که معنی می یابد و نه خود واقعی اش.

بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که واژه عجب از بین سایر واژگان مورد استفاده، بیشترین قرابت مفهومی را با نارسیسیسم و خودشیفتگی داشته و لذا می تواند به عنوان جایگزینی مناسبی برای آن دو در نظر گرفته شود.