ارزیابی پتانسیل حساسیت تولید ناخالص اولیه مرتع به خشکسالی با استفاده از مدل سازی اکوسیستمی

تولید ناخالص اولیه (GPP) یکی از فاکتورهای بسیار مهم در چرخه کربن اکوسیستم های خشکی است. با افزایش گرمایش جهانی، فراوانی وقوع خشکسالی و پاسخ منحصر به فرد پوشش های گیاهی مختلف منطقه ای به این تغییرات، ضروری است که ارتباط بین داده های اقلیمی و تولید ناخالص اولیه اکوسیستم در مناطق خشک، شناسایی و کمی سازی شود. در این تحقیق پاسخ تولید ناخالص اولیه اکوسیستم منطقه بردخون واقع در جنوب غرب ایران به خشکسالی، در طول فصل رشد (نوامبر - آوریل) با استفاده از شاخص SPI و مدل[1]BGC-MAN برای دوره 2000 تا 2015 مورد آنالیز قرار گرفت. به این منظور بعد از مشخص کردن الگوی زمانی و مکانی تولید ناخالص اولیه و خشکسالی در منطقه، ارتباط بین GPP و SPI با استفاده از ضریب همبستگی (R)، مشخص گردید. اعتبارسنجی این مدل با استفاده از محصول GPP مودیس با فاصله زمانی 16 روزه(MOD13A3) در بازه زمانی مشابه با خشکسالی انجام شد. ضریب همبستگی بین GPP شبیه سازی شده با GPP برآورد شده از تصاویر ماهواره مودیس در مقیاس فصلی معنی دار (05/0 ,P<14/0 R2=) بود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که پاسخ انواع فرم رویشی گیاهان به خشکسالی در طول فصل رشد، متفاوت هست. بطوریکه در شرایط یکسان خشکسالی، پوشش گیاهی علفی بیشترین همبستگی را در میانه فصل رشد (ژانویه و فوریه) (29/0 R=) نشان داد در حالیکه بیشترین همبستگی برای پوشش گیاهی بوته ای در ماه های انتهای فصل رشد (مارس و آوریل) (28/0 R=) بدست آمد که این امر حاکی از حساسیت متفاوت آنها به کمبود آب در مرحله رشد دارد. نتایج اشاره به این دارند که مدل سازی اکوسیستمی، می تواند یک روش جایگزین در برآورد تولید اکوسیستم باشد و پتانسیل شبیه سازی در منطقه خشک را دارد، هر چند کارایی مدل پیشنهادی باید در مناطق دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد.