نقد دیدگاه وهابیت در مفهوم عبادت با تاکید بر آیه (فلا تدعوا مع الله احدا)

آیه 18 سوره جن می فرماید: (و ان المساجد لله فلا تدعوا مع الله احدا)؛ (مساجد ویژه خداست؛ پس هیچ کس را همراه با خدا نخوانید). وهابیان می گویند این آیه بر حرمت «درخواست از غیرخدا» دلالت می کند. آنان معتقدند درخواست از غیرخدا، عبادت غیرخداست و عبادت غیرخدا شرک است؛ در نتیجه، درخواست از غیرخدا شرک خواهد بود. آنها عقیده دارند که این نوع درخواست از غیرخدا، با آیات قرآن، سنت و سیره سلف مخالفت روشنی دارد. در این مقاله، با نقد ادعاهای وهابیت بیان می کنیم که هر درخواستی از غیرخدا حرام نیست و همچنین این نوع درخواست را به نحو مطلق عبادت غیر خدا نمی دانیم. نهیی که در (لا تدعوا) وارد شده، نهی از پرستش غیرخداست و آن دعایی که در آیه مزبور از آن نهی شده، دعا با اعتقاد به الوهیت «اله آخر» است. همان طور که وهابیان می گویند، خداوند درخواست از غیرخودش را مورد نهی قرار داده است؛ اما باید توجه داشت که آن غیر، «اله آخر» است، نه هرکسی غیر از خدا. اگر مطلق دعا شرک باشد، چرا حضرت سلیمان(ع) از ملا، و قوم حضرت موسی(ع) از حضرت موسی(ع)، و حضرت موسی(ع) از حضرت خضر(ع) چیزی را درخواست کردند؟ چرا از خداوند درخواست نکردند؟ زیرا اگر درخواست و طلب از غیرخدا، با اعتقاد به ربوبیت و الوهیت غیرخدا باشد، داخل در دعای به معنای عبادت می شود و شرک خواهد بود؛ ولی اگر بدون چنین اعتقادی باشد، طلب معاونت در امور است و اشکالی نخواهد داشت. در این مقاله، به تفاوت میان عبادت و دعا، و وجود مصادیق عینی درخواست از غیرخدا در قرآن، سنت و سیره سلف، و همچنین تایید این رویه به واسطه نصوص، پرداخته می شود.