اثر ارقام گوجه فرنگی بر ویژگی های زیستی زنبور Trichogramma brassicae پارازیتویید تخم شب پره گوجه فرنگی، Helicoverpa armigera

کنترل زیستی کرم میوه گوجه فرنگی، Helicoverpa armigera (Hübner) با انجام رهاسازی اشباعی زنبور پارازیتویید تخم Trichogramma brassicae (Bezdenko) بخشی از برنامه مدیریت تلفیقی این آفت در مزارع گوجه فرنگی در ایران است. در این پژوهش، تاثیر ده رقم گوجه فرنگی شامل ارقام Aras، Atrak، Korall، Mobil، Rio Grande، Sivand، Super Chief، Super Mobil، Super Queen و Super Urbana روی ویژگی های زیستی زنبور پارازیتوییدT. brassicae در شرایط آزمایشگاهی و دمای 1±26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. میانگین طول عمر زنبورهای مادهT. brassicae در تیمارهای مورد بررسی از 0/56±7/10 روز در رقم Super Mobil تا 0/49±8/05 روز در رقم Rio Grande متغیر بود. طول دوره ی رشد و نمو مراحل نابالغ در رقم Super Urbana (8/61±0/03 روز) بیشترین و در رقم Aras (8/04±0/02 روز) کمترین بود. بیشترین تعداد کل تخم های پارازیته مربوط به رقم Rio Grande (67/85±4/59 عدد) و کمترین آن مربوط به رقم Super Mobil (59/35±5/72 عدد) بود. نرخ پارازیتیسم از1/40±30/08 درصد در رقم Super Urbana تا 1/56±35/86 درصد در رقم Atrak متغیر بود. دامنه ی تغییرات نسبت جنسی نتاج که در همه ی موارد به سمت جنس ماده گرایش داشت از 0/54±59/54 درصد در رقم Aras تا 0/40±62/65 درصد در رقم Rio Grande ثبت شد. بیشترین تعداد نتاج در هر تخم میزبان مربوط به رقم Super Chief (میانگین 1/45 فرد در هر تخم پارازیته) و کمترین آن مربوط به رقم Aras (میانگین 1/37 فرد در هر تخم پارازیته) بود. درصد خروج زنبور در همه تیمارها بدون اختلاف معنی دار و بالای 90 درصد بود. مشخص گردید که ارقام گوجه فرنگی می توانند ویژگیهای زیستی و جمعیتی زنبور T. brassicae را بطور مشخص تحت تاثیر قرار دهد.