بهینه سازی تولید آفت کش بیولوژیک Bacillus thuringiensis به روش تاگوچی

پس از دست یابی به استرین های برتر Bt از لحاظ قدرت بیمارگری و دامنه میزبانی، تهیه محیط های کشت ارزان قیمت برای تولید اسپور و کریستال در فرمانتور آزمایشگاهی به عنوان مدل اولیه، و تولید انبوه آن در بیوراکتورهای با مقیاس صنعتی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از نهاده های ارزان قیمت مانند پسماندها و فرآورده های فرعی صنایع کشاورزی بستر غذایی مناسب و بهینه ای برای رشد Bt فراهم شود و میزان تولید این باکتری با استفاده از این مواد مورد ارزیابی قرار گیرد. در این تحقیق پسماندها و فرآورده های فرعی صنایع کشاورزی به عنوان محیط کشت غذایی به صورت عصاره و به صورت مایع برای تکثیر Bt kurstaki سویه بومی 6R مورد بررسی قرار گرفت محیط های کشت به صورت تلفیقی از دو و سه محیط کشت با درصدهای متفاوت مورد ارزیابی قرار گرفتند و فرایند بهینه سازی با روش تاگوچی و با استفاده از نرم افزار Qualitek-4 انجام شد. نتایج آزمایشات و تجزیه تحلیل داده ها نشان داد که در محیط های کشت دوتایی سبوس گندم (منبع کربن) همراه با شربت ذرت با CFU/ml3/44 ×1010 ، سبوس گندم (منبع کربن) همراه با پودر ماهی با CFU/ml 5/5 ×109  و محیط های ترکیب سه تایی شامل سویا، شربت ذرت، پودر ماهی CFU/ml 3/98×1016 ، سویا، شربت ذرت، ملاس نیشکر CFU/ml 9/89×1016  و سبوس گندم، شربت ذرت و ملاس چغندرقند CFU/ml 9/29×1016  بهترین محیط کشت هایی بودند که بیشترین میزان تولید باکتری Bt را در شرایط آزمایشگاه داشتند. نتایج نشان داد، Bt حاصل از بسترهای دوتایی سبوس گندم و پودرماهی، سبوس گندم و شربت ذرت و بسترهای سه تایی سویا، شربت ذرت و پودرماهی؛ شربت ذرت، سویا و ملاس نیشکر؛ شربت ذرت، سبوس گندم و ملاس چغندر قند روی لارو سن سه برگخوار مصری Spodoptera littoralis صد درصد تلفات داده است.