مصادیق «خانواده» در رویه دیوان اروپایی حقوق بشر با ارائه تحلیل ‏اسلامی

هنگامی که از حقوق خانواده سخن به میان می آید، خانواده به‏عنوان حقیقتی بدیهی مفروض گرفته می‏شود. حال آنکه با اختلافات مبنایی عمیق مابین دیدگاه‏های مختلف، مصداقی که هریک از مکاتب فکری و حقوقی ارایه می‏دهند، ممکن است برهم منطبق نباشد؛ به طوری که در برخی مصادیق، این عدم انطباق تا حد تباین کلی پیش‏ رفته است. در این راستا به جهت ایجاد فهم مشترک از مصادیق متفاوت خانواده در اسلام و غرب، در نوشتار حاضر رویه دیوان اروپایی حقوق بشر به عنوان نمونه تفکر مبتنی بر اندیشه های سکولار بررسی شده و دیدگاه اسلام نیز در خصوص موارد مطروحه در پرونده های دیوان جهت تبیین مسیله مورد مطالعه قرار گرفته است.مقاله پیش‏ رو با رویکردی حقوقی و بر اساس پژوهشی اکتشافی- تحلیلی تدوین شده است.پس از مطالعه پرونده های دیوان اروپایی حقوق بشر و نیز دیدگاه اسلامی، دریافتیم که حیطه شمول روابطی که بر اساس رویه دیوان مشمول حمایت های قانونی حق بر زندگی خانوادگی است، نسبت به مفهوم خانواده (ارحام) در اسلام که مورد حمایت ویژه شارع بوده و تحت هیچ توجیهی قابل انقطاع نیست، بسیار مضیق است. برخی از این روابط با آنچه در اسلام تحت عنوان صله ارحام مورد حمایت می باشد، منطبق است و برخی دیگر به هیچ وجه در اسلام قابل پذیرش نیست؛ به طوری که برای آنها مجازات های سنگینی وضع شده است. در واقع، در اندیشه اسلامی مصادیق خانواده با توجه به نسب و ازدواج تعیین می شود و وجود یا فقدان عناصر اساسی ای که در خصوص تشخیص مصادیق خانواده در رویه دیوان مورد توجه است، در رد یا تایید مصادیق روابطی که در حیطه حیات خانوادگی می گنجند، تاثیرگذار نیستند.