راهکارهای حمایت از نسل‏ های سه ‏گانه حقوق بشر در پرتو ظهور فناوری هوش مصنوعی

در سال‏ های اخیر هوش مصنوعی با پیشرفت سرسام‏ آوری بخش ‎‏های ارایه خدمات و به تبع آن سیاست‏ های رفاهی و اجتماعی در کشورهای توسعه ‏یافته را تحت تاثیر قرار داده است. این مهم باعث شده که هوش مصنوعی در کنار فناوری ‏های نوینی چون داده‏ های انبوه و الگوریتم ‏های خودرو، علاوه بر شکل‏ دهی به بسیاری از تحولات اجتماعی، سیاست‏گذاران را با چالش ‏ها و پرسش ‏های مهمی مواجه گرداند. اجرای آزمایشی فناوری‏ های فوق‏ الذکر در صنعت بیمه، بانکداری، نظام‏ های سلامت و ثبت احوال همانند عصر پیشادیجیتال، بستر نقض گسترده و نظام‏ مند (سیستمیک) بسیاری از حقوق بشر مندرج در اسناد بین‏المللی را به وجود آورده است با این تفاوت که به دلیل اتوماتیک (ماشینی‏) بودن این نقض‏ ها، امکان «احراز مسیولیت» از طرف نهادهای ناظر داخلی و یا بین ‏المللی به درستی تعریف نشده و به تبع آن، سازوکار پاسخ‏گویی را نمی‏توان با چهارچوب‏های قانونی کنونی، فعال نمود. در این نوشتار ضمن توجه به تقسیم ‏بندی نسل‏ های سه‏ گانه حقوق بشری، حقوق فرانسلی و مقدمه اصول تداوم بشری تعریف شده و تاثیرگذاری هوش مصنوعی بر این حقوق مورد اشاره قرار می‏گیرند. در ادامه نیز با طرح این مفروض که خطر اصلی هوش مصنوعی برای حقوق شهروندان، ایجاد دسته‏ بندی‏ ها، تبعیض و نقض حق تعیین سرنوشت قلمداد می‏شود، متعاقبا در پاسخ به این سوال که چگونه می‏توان با چالش‏های فوق ‏الذکر مقابله نمود، پیشنهاداتی پیرامون ایجاد مکانیزم‏ های مناسب برای حمایت و مراقبت از حقوق نسل های مختلف حقوق بشری مطرح گردیده و با برداشتی تطبیقی از اسناد بین‏المللی و داده‏های کتابخانه‏ ای الکترونیک بر اساس روش توصیفی-تحلیلی، بررسی می ‏گردد.