تاثیر کمبود فسفر بر شاخص های رشدی و محتوای اسانس مریم گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha aquatica L.)

هدف نهایی در زراعت گیاهان دارویی دستیابی به متابولیت های ثانویه می باشد، بنابراین شناخت عوامل موثر بر رشد و عملکرد آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فسفر یکی از عناصر پرمصرف بوده و در رشد گیاه و بیوسنتز اسانس نقش اساسی دارد. بمنظور بررسی تاثیر کمبود فسفر بر فاکتورهای رشدی و کیفیت اسانس مریم گلی باغی (Salvia officinalis L.) و پونه آبی (Mentha aquatica L.) آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار با تیمار فسفر در دو سطح شاهد و کمبود فسفر بر روی دو گیاه مریم گلی باغی و پونه آبی اجرا شد. کمبود فسفر باعث کاهش فاکتورهای رشدی در هر دو گیاه شد. مقایسات میانگین نشان داد طول و وزن خشک ریشه و اندام هوایی همچنین محتوای نسبی آب برگ و سطح برگ در اثر کمبود فسفر در هر دو گیاه کاهش پیدا کرد، میزان کاهش در مریم گلی باغی بیشتر بود. کمبود فسفر باعث افزایش محتوای ترکیبات آلفا- و بتا- پینن، 1و8 سینیول و آلفا- توژان در اسانس مریم گلی باغی و ترکیبات پولگون، لیمونن و لاواندولیل استات در اسانس پونه شد. همچنین باعث سنتز ترکیبات جدید مثل 3- اکتانول در اسانس پونه آبی و سابینن در مریم گلی باغی و حذف برخی از ترکیبات مانند لینالول در پونه آبی و لیدن در مریم گلی باغی شد.بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد کمبود فسفر در حد کنترل شده می-تواند باعث افزایش درصد اسانس از طریق افزایش محتوای برخی از اجزا اسانس در گیاهان دارویی مریم گلی باغی و پونه آبی شود.