تاثیر مضامین اخترشناسی بر نگارگری شاهنامه و آثار منظوم و مصور شاعران دوره اسلامی

پیشگویی آینده از طریق ستارگان یا اجرام فلکی از زمان پیدایش بشر یکی از مسایل و موضوعات آکنده از رمز و راز به‏شمار می‏آید که با همه پیچیدگی‏اش کاربردی زیادی در فرهنگ جهانی یافته است؛ به گونه‏‏ای که در سراسر زندگانی آدمیان می‏توان کارکرد‏هایی از نجوم و طالع‏بینی را مشاهده کرد. در ایران ‏نیز از گذشته‏های دور، پهلوانان و شاهان برای انجام کارهای مختلف مانند جنگ یا ازدواج یا سفر، خود را ملزم به هم‏اندیشی با منجمان و پیشگویان خبره می‏دانستند یا برخی از وقایع آینده را که در خواب می‏دیدند، با بهره‏گیری از دانش ستاره‏شناسان، مورد تعبیر یا تفسیر قرار دهند. این مضمون در ادبیات و نگارگری دوره اسلامی نیز دیده می شود. مسیله پژوهش حاضر واکاوی مفاهیم اخترشناسی در شاهنامه و آثار منظوم و مصور شاعران دوره اسلامی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای به رشته تحریر درآمده است. نگارندگان در این پژوهش کوشیده‏اند به بررسی میزان تطابق یا تشابه مقوله های اخترشناسی در ابیات شاهنامه فردوسی و دیگر پارسی‏سرایان دوره اسلامی بپردازند. نتایج، نشان می دهد که پیش‏بینی اختر‏شناسان بر روند زندگی ایرانیان در دوره اسلامی تاثیر فراوان داشته است. بسیاری از شاهان پیش از انجام امور حیاتی به هم‏اندیشی با منجمان پرداخته و با شنیدن پیشگویی‏ها از زبان این افراد، تصمیمات خود را تغییر می‏داده‏ اند.

اهداف پژوهش:

بررسی میزان کاربرد اصطلاحات اخترشناسی در شاهنامه و آثار منظوم و مصور شاعران دوره اسلامی.بررسی چگونگی انعکاس اخترشناسی در نگارگری دوره اسلامی.

سوالات پژوهش:

اهمیت دانش نجوم، در شعر فردوسی و دیگر پارسی‏سرایان به چه میزان می‏باشد؟اخترشناسی در شاهنامه فردوسی و نگارگری دوره اسلامی چه بازتابی داشته است؟