بررسی چند بنمایه همانند در اسطوره چین و مصر و ایران در حماسه ملی

این مقاله به شرح و بررسی چند بنمایه همانند و همخاستگاه از میان اسطوره های مصری و چینی پرداخته است و تطابق آنها با اساطیر ایران کهن را که در حماسه ملی ما، شاهنامه فردوسی، بازتاب یافته مدنظر داشته است. از میان متون ایران به کتاب بندهش و اوستا و برخی کتب پهلوی اشاره شده است؛ اما منبع مستقیم برای استخراج شواهد و مستندات علمی، اشعار حماسی شاهنامه بوده است.

روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی (شرح و تفسیر) و شیوه کار، کتابخانه ای بر پایه تطبیق و مقایسه متون اسطوره ای بوده است. در این مقاله از فیشهایی که در آنها داده ها و نتایج مطالعات و بررسیها نگاشته شده است، بهره برداری شد.

 دلیل همانندیها و قرابتهای بسیار نزدیک در اصول محوری باورهای اساطیری سه کشور در دو نکته دیده شد. نخست بنیاد فطری و ذاتی تعقل و ذهنیت نزدیک بشر؛ و دیگر پیوندهای جغرافیایی از آفریقا و آسیا و وجود جاده بازرگانی ابریشم که شاهراه ارتباطی فرهنگها بود. علاوه بر آن تسلط نظامی - سیاسی ایران در عصر هخامنشی بر مصر. از سوی دیگر عامل جوی و باران و رودخانه های عظیم عوامل اسطوره ساز طبیعی هستند که در هر سه سرزمین باستانی مصر و چین و ایران با رشد کشاورزی سبب تقویت باورهای همانند شده است.

 در این مقاله چند بنمایه کلیدی نظیر عصر زرین، فرمانرانی بر ابر و باد، مسخ و پیکرگردانی، ازدواج خویشاوندی و آیینهای دفع نحوست بررسی شده است.