همبستگی شهود و احساس نزد شلایرماخر در کتاب درباره دین

مقاله حاضر تصویری از احساس و شهود و نسبت آنها با هم را در کتاب درباره ی دین به دست می دهد. این دو، مفاهیمی ناگسستنی در اندیشه ی شلایرماخر به شمار می آیند. در عین حال او با پیوند شهود و احساس می کوشد در نظامی الاهیاتی- فلسفی، تجربه ی دینی انسانی را در نظام ارگانیک طبیعت و مبتنی بر این همانی سوژه و اوبژه در تفکر رومانتیک های اولیه و در بستری اسپینوزایی از عالم ارایه دهد. شلایرماخر ارتباط متناهی و نامتناهی را از طریق شهود عالم توسط سوژه و ارتباط دوطرفه ی شاهد و مشهود را با تاکید بر پیشا-نظری بودن شهود در درباره ی دین تبیین می-کند. این موضوع مبین آن است که معرفت از نگاه شلایرماخر در ساحتی ورای معرفت نظری فیلسوفان مشابهی مثل کانت، مطرح می شود. به عبارتی می توان شهود و احساس او را نه در ساحت های متافیزیکی و اخلاقی، بلکه در ساحتی معنوی و باطنی برای انسان در نظر گرفت. در این مقاله همچنین کوشیده ایم تا چرخش از احساس به نظر را در ویرایش سوم به عنوانی موضوعی بدیع در سیر اندیشه ی شلایرماخر مطرح کنیم. کار اصلی این مقاله توضیح و تبیین کلی مفهوم شهود و احساس با تکیه بر کتاب درباره ی دین است.