تاثیر بازدارنده نیتریفیکاسیون بر عملکرد رقم های گندم و برخی ویژگی های خاک در سامانه های خاک ورزی مرسوم و بدون خاک ورزی

در کشاورزی کود نیتروژن به طور موثری جذب گیاه نمی شود و از طریق انتشار به هوا و آبشویی در خاک از دسترس گیاه خارج می شود. انتشار نیتروس اکسید و آبشویی نیترات در نتیجه فرایندهای نیتریفیکاسیون خاک می باشد و مهارکننده نیتراپایرین با اختلال در این فرایند می تواند باعث بهبود کارایی کاربرد نیتروژن در خاک شود. به همین منظور با هدف بررسی اثرگذاری نیتراپایرین در شرایط خاک ورزی متفاوت بر انتشارات خاک و عملکرد زراعی رقم های گندم (Triticum aestivum) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و سه سطح کودی اوره، ترکیب نیتراپایرین+اوره و کنترل و دو رقم رخشان و پیشگام در دو سطح خاک ورزی مرسوم و بدون خاک ورزی در سال زراعی 1399-1398 در شهر کرج انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار آمونیوم، نیترات و نیتروس اکسید در مرحله نموی طویل شدن ساقه حاصل شد. بیشترین آمونیوم (mg kg-1 38/18) در تیمار کودی نیتراپایرین+اوره و بیشترین میزان نیترات (mg kg-1 96/25) و نیتروس اکسید (kg ha-1 day-1 0192/0) در تیمار کودی اوره به دست آمد. کاربرد نیتراپایرین+اوره میانگین نیتریفیکاسیون آمونیوم و تبدیل آن به نیترات را در کل مراحل نموی گندم در خاک ورزی مرسوم و بی خاک ورزی به ترتیب 81/27 و 45/15 درصد کاهش داد. یافته ها نشان داد کاربرد نیتراپایرین به همراه اوره از انتشار نیتروس اکسید به میزان قابل توجهی جلوگیری کرد. فراهمی بیشتر نیتروژن در خاک از طریق کاهش نیتریفیکاسیون توسط نیتراپایرین علاوه بر تاثیر مثبت اقتصادی می تواند از اثرات زیان بار زیست محیطی بر منابع آبی و گازهای گلخانه ای جلوگیری کند.