گردشگری آیینی در آینه نظریه «میم»
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
نظریه «میم» (Meme theory) تکامل فرهنگی را بسان تکامل زیستی و در امتداد آن میداند. همان طور که در طی میلیون ها سال، ژن ها از پیکری به پیکری دیگر منتقل شدند و آن ها که سازگاری بیشتری با محیط به ارمغان آوردند به جای ماندند، با پیدایش انسان، واحدهای سازنده فرهنگ که «میم» نامیده می شوند، از ذهنی به ذهنی دیگر انتقال پیدا کرده و با ایجاد سازگاری فرهنگی ماندگار شدند. میم ها از طریق فرایندهای تنوع، جهش، رقابت و وراثت که در موفقیت زاد و ولد یک موضوع نقش دارند، با انتخاب طبیعی تکامل می یابند. گسترش میم از طریق رفتارهایی است که در میزبان خود بازتولید میکند. میم هایی که کمتر گسترش می یابند به تدریج منقرض می شوند در حالی که برخی دیگر گسترش یافته، جهش پیدا می کنند (مثبت یا منفی) و باقی میمانند. فرضیه پردازان این نظریه می گویند میم هایی که بهترین همانندسازی را انجام می دهند، به بیان دیگر میم هایی که به سهولت تقلید میشوند، حتی اگر برای رفاه میزبان خود مضر باشند، بیشترین گسترش را پیدا میکنند. به عبارت دیگر میم یک واحد بنیادی از نظرات، نمادها و یا کنش های فرهنگی است که از طریق بیان، رفتار، رسوم و سایر مسیرهای قابل انتشار و تقلید، قابلیت انتقال از یک ذهن به اذهان دیگران را داراست. به طورکلی اساس ممتیک بر تقلید انسان هاست و قویترین یادها، آنهایی که بیشترین ذهن ها آن را تکرار می کنند، همان هایی هستند که مسیول ایجاد فرهنگ بشریت خواهند بود. در این مسیر میم ها فرگشت می یابند تا بهتر و سریع تر تکثیر شوند. گردشگری آیینی، سفر به انگیزه مشارکت در مراسم آیینی است. این مشارکت میتواند در دو سطح متفاوت جلوه کند؛ مشارکت مقلدوار و یا مشارکت منتقدانه. و مگر نه این که گردشگری نظام معرفت افزایی است پس بایسته است گردشگر آیینی در سطحی فراتر از تقلید، در میانه مراسم اما بر بام تفکر انتقادی قدم زند. هدف اصلی میم ها تکثیرشدن است و هرچه ذهن مقلد بیشتر، توان تکثیر بالاتر. آن هم تکثیرشدنی سازگارشده با ذهن مقلد. اما اگر تعداد نقادان بر مقلدان فزونی یابد، میم دیگر قدرت سازگاریش را از دست میدهد. قابل تقلید و تکثیر نخواهد بود. به تدریج از فربگی در آمده، جثهای متناسب پیدا میکند، گاهی هم شاید به قدری نحیف شود که تشابهش با روزگاری که متولد شده بود بیشتر شود و به این ترتیب شاخ و برگی که در طی روزگاران بر آن افزوده شده بود هرس گردد. سخن این است که ترویج گردشگری آیینی در دنیا با نگاه متفکر نقاد، میتواند آیینهایی را تکثیر کند که روح حاکم بر آنها با عقلانیت، صلح، معنابخشی به زندگی، انسانیت و اخلاق قرابت بیشتری داشته باشد. گردشگر آیینی، چون به آیینها با پرسپکتیوی متفاوت از جامعه محلی نگاه میکند، ظرفیت آن را دارد که از سطح تقلید بالاتر بایستد و نگاه نقاد خود را منتشر کند.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
3 تا 3
لینک کوتاه:
magiran.com/p2605382
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!