بررسی اشعار سیمین بهبهانی بر اساس نظریه اضطراب تاثیر و بدخوانی خلاقانه هارولد بلوم

بررسی نظریه های ادبی در ادبیات فارسی، بویژه شعر، همواره از تازگی برخوردار بوده است. شعر فارسی بی تردید قابلیت بررسی و تطبیق با نظریه های مدرن را داراست. نظریه «اضطراب تاثیر» و در پی آن «بدخوانی خلاق» از هارولد بلوم (Harold bloom) نظریه پرداز و منتقد معروف امریکایی که در زمینه شعر مطرح شده و بر رابطه دیالکتیک بین شاعران و ارتباط ستیزه جویانه شاعران متاخر با شاعران گذشته تاکید دارد، با شعر فارسی بویژه شعر معاصر ارتباطی قوی دارد. اشعار سیمین بهبهانی بعنوان یکی از اصلیترین شاعران نوگرا و متفاوت اندیش معاصر در عناصری چون زبان، ساختار و معنا با این نظریه ها کاملا قابل بررسی است. هدف نگارنده در این مقاله، اثبات تطبیق اشعار بهبهانی با نظریه بلوم است که در سطوح زبان، ساختار و معنا بررسی خواهد شد.

روش مطالعه در این پژوهش تحلیلی-توصیفی است.

نظریه اضطراب از تاثیر و بدخوانی خلاق مستقیما در باب شعر ارایه شده و درصدد بیان و اثبات موضعگیریهای آگاهانه شاعران جدید در برابر شاعران قدیم است. این موضعگیری ها موجب تولد شیوه و سبکی جدید میشود که ضمن برخورداری از زبان و فضای اشعار گذشتگان، راهی نو و متفاوت را رقم میزند. نظریه های بلوم دقیقا و کاملا در اشعار بهبهانی مصداق داشته و قابل بررسی و تطبیق است.

هر دو نظریه هارولد بلوم در اشعار سیمین بهبهانی قابل تعمیم و بررسی است. نویسنده با بیان و معرفی کامل نظریه ها و ارایه نمونه های قابل توجهی از اشعار شاعر، انطباق آنها را به خوبی و بطور مستند نشان داده است.