بررسی مناسب بودن راهبرد مبادله آب مجازی در گروه محصولات حبوبات در استان های ایران با استفاده از شاخص ترکیبی

کشور ایران دارای اقلیم خشک و نیمه ‏خشک بوده و بر اساس شاخص های موسسه بین ‏المللی مدیریت آب، در آستانه یک بحران شدید آبی است. بنابراین، باید به ‏دنبال راهکارهایی برای صرفه ‏جویی در مصرف آب به ‏ویژه در بخش های پرمصرف مانند کشاورزی بود. طرح مبادله آب مجازی یکی از راهکارهای مناسب برای صرفه جویی در مصرف آب در بخش کشاورزی است. برای بررسی مناسب بودن مبادله اب مجازی، توجه به شاخص های منابع آبی، اقتصادی، فناوری و حمل‏ ونقل، و جامعه مهم است. در این راستا، در مطالعه حاضر، با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) و داده های سال 1394، به ساخت یک شاخص ترکیبی و بررسی مبادله آب مجازی از طریق گروه محصولات حبوبات پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که برای مبادله آب مجازی از طریق محصول عدس، استان‏های آذربایجان شرقی، فارس، قزوین، اردبیل، چهارمحال و بختیاری، زنجان، سمنان و کهگیلویه و بویراحمد و برای محصول لوبیا، استان‏های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، زنجان، فارس، لرستان و مرکزی و و همچنین، برای محصول نخود، استان‏های آذربایجان شرقی، زنجان، فارس و کرمانشاه از وضعیت متوسط به بالا برخوردارند. بنابراین، در طراحی الگوی کشت مناسب و تدوین سیاست‏های تخصیص بهینه و افزایش بهره وری آب در استان‏های ایران، سیاست‏گذاران می‏توانند از نتایج تحقیق حاضر استفاده کنند.