مطالعه مردم شناختی تجربه زیسته کودکان در فاجعه (مطالعه موردی زلزله شهرستان سرپل ذهاب)

زلزله یکی از تاثیرگذارترین فجایع طبیعی در زندگی افراد است. پیامدهای اجتماعی آن بر اساس سن، جنسیت، طبقه اقتصادی و اجتماعی متفاوت است. میزان و قدرت آسیب های ناشی از زلزله در انسان ها، تحت تاثیر ویژگی های قربانیان آنها و میزان حمایت های دریافتی در فاجعه است. کودکان، زنان و افراد کم درآمد، میزان آسیب دیدگی بیشتری را نسبت به دیگران در زمان فجایع تجربه می کنند. با توجه به اینکه ایران یکی از زلزله خیزترین کشورهای جهان به شمار می رود، پرداختن به آن از دید مردم شناسی به عنوان مساله ای مهم از اهمیت بسیاری برخوردار شده است. مطالعه حاضر، پژوهش کیفی است که با هدف درک تجربه زیسته کودکان سرپل ذهاب از زلزله انجام شده است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پدیدارشناختی، مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با 20 نفر از کودکان زلزله زده انجام شده است. یافته های این پژوهش که شامل 15 درون مایه فرعی و در نهایت 4 درون مایه اصلی است، نشان می دهد تجربه ناگهانی ویرانی و از دست دادن احساس خوشبختی، آسیب های جسمی و روانی، ترک تحصیل، افت شدید تحصیلی، و افزایش آسیب های اجتماعی از پیامدهای تاثیرگذار بر زندگی کودکانی است که زلزله را تجربه کرده اند. نتایج این یافته ها با تاکید بر نقش آموزش و شکل دادن آگاهی در کمک به کودکان و خانواده ها در آماده سازی و بهبودی از انواع فجایع نشان می دهد که آموزش در چرخه فاجعه نقشی مهم در کاهش آسیب پذیری و بهبود و بازیابی عاطفی، اجتماعی و رفتاری کودکان دارد.