تجربه زیسته مادران کودکان دارای مشکلات هیجانی - رفتاری: یک پژوهش تحلیل روایتی

مشکلات هیجانی- رفتاری در بین کودکان و نوجوانان به عنوان خطرساز بالقوه برای بهزیستی روان شناختی آنان تلقی می شود و اغلب منجر به پیامدهای نامطلوب و مداوم می شوند. هدف این پژوهش بررسی مضامین، ساختار، تعاملات و بستر و زمینه روایت های زندگی مادران کودکان دارای مشکلات هیجانی- رفتاری بود.

روش پژوهش: 

روش این پژوهش کیفی، با رویکرد تحلیل روایتی کثرت گرا بود. مشارکت کنندگان شامل 19 مادر  کودکان 7 تا 8 ساله دارای مشکلات هیجانی-رفتاری شهرهای بروجرد و خرم آباد  در سال 1400بودند. برای شناسایی کودکان دارای مشکلات هیجانی- رفتاری از فرم والد پرسشنامه آخنباخ استفاده شد و با مادران آنان مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد.

مضامین شناسایی شده در این پژوهش عبارت بودند از: سبک فرزندپروری ناکارآمد، مشکلات اقتصادی-اجتماعی، مشکل ارتباطی با پدر، اختلافات خانوادگی، استرس مادر در دوره بارداری، بی علاقگی به یادگیری، نقص توجهی، دشواری در بروز هیجانات، حساسیت اضطرابی، نافرمانی و لجبازی، نقض قوانین مدرسه، دروغگویی، بدرفتاری، پرخاشگری و قلدری و مشکل ارتباطی با دوستان و معلمان در کودکان دارای مشکلات هیجانی-رفتاری بود. تحلیل ساختاری روایت ها، بیانگر نقش عوامل شخصی روایت های زندگی مادران (نارضایتی، خشم، افسردگی) و عوامل اجتماعی (ارتباط نامناسب با کودک) در ایجاد مشکلات هیجانی-رفتاری بود. مدل تعاملی/عملکردی نشان دهنده حضور ناکافی پدر در خانه، رابطه نامناسب پدر و فرزند و اختلافات خانوادگی بود، و مدل زمینه ای نشان دهنده پایین بودن سطح تحصیلات والدین، طلاق، کمبود امکانات کافی و عوامل محیطی بود.

مشکلات ارتباطی والدین، سبک فرزندپروری ناکارآمد، مشکلات روان شناختی والدین، و وضعیت اجتماعی-اقتصادی نقش مهمی را به عنوان عوامل خطرساز در  مشکلات هیجانی رفتاری کودکان 7-8 ساله به عهده می گیرند