بهبود فعالیت های آنتی اکسیدانی گیاه دارویی ریحان تحت تاثیر گونه های مختلف قارچ میکوریزا در شرایط تنش کم آبی

کمبود آب یکی از عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان می باشد که به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران به طرق مختلف باعث محدودیت کاشت گیاهان و کاهش عملکرد محصول می شود. بهره گیری از رابطه همزیستی گیاه با قارچ های میکوریزای آربوسکول دار یکی از راهکارهای کاهش تنش کم آبی در گیاهان به شمار می رود. مطالعه حاضر با ‏هدف ارزیابی برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه دارویی ‏ریحان ‎در شرایط گلخانه ‏‎ای تحت تاثیر سطوح مختلف کم آبی به همراه سه گونه ‏قارچ میکوریزا به صورت فاکتوریل در قالب طرح ‏پایه بلوک‎‏ ‏‎های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای انجام گرفت. فاکتورهای ‏آزمایشی شامل تنش کم آبی در سه سطح (تنش شدید: 25 درصد طرفیت مزرعه ای؛ تنش متوسط: 50 درصد طرفیت مزرعه ای؛ تنش ملایم: 75 درصد طرفیت مزرعه ای؛ و تیمار شاهد: 100 درصد ‏ظرفیت ‏مزرعه ای؛ و سه گونه قارچ میکوریزا شامل Glomus intraradices‎، ‏‏Glomus mosseae،‏‎Glomus etunicatum ‎‏ ‏به میزان 30 گرم در هر گلدان و تیمار شاهد (بدون تلقیح قارچ) بود. ‏مطابق نتایج به دست آمده ‏افزایش سطح تنش ‏کم آبی باعث کاهش رشد گیاهان گردید. همزیستی با میکوریزا باعث ‏کاهش اثرات مخرب تنش کم آبی بر گیاه شد. ‏با اعمال تنش کم آبی میزان مالون دی آلدهید، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، فعالیت آنتی ‏اکسیدانی و فلاونویید کل افزایش و ‏فنول ‏کل کاهش یافت. با توجه به نتایج آزمایش می توان بیان کرد که ‏G. mosseae‏ در مقایسه با سایر گونه ها تاثیر بیشتری در ‏بهبود ‏اثرات سوء ناشی از تنش کم آبی در اکثر صفات مورد ارزیابی داشت. درحالی که تاثیر قارچ ‏G. intraradicse‏ بر فلاونویید کل، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز بالاتر از گونه ‏G. mosseae‏ بود. در نهایت نتایج ‏مشخص کرد که استفاده از قارچ میکوریزا در ‏مقایسه ‏با شاهد (بدون تلقیح با قارچ)‏‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎ابزار مناسبی ‏برای بهبود صفات فیزیولوژیکی و فعالیت های آنتی اکسیدانی در ‏شرایط تنش کم‎ ‎آبی باشد. ‏