بررسی اثر قارچ میکوریزا (Piriformospora indica) بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana) تحت تنش خشکی

گیاه دارویی استویا از خانواده Asteraceae، حاوی ترکیبات طبیعی، به ویژه استویوزید و ریبایودیوزید A است که تخمین زده می شود 150 تا 400 برابر شیرین تر از ساکاروز باشد. به منظور بررسی اثر قارچ اندوفیت Piriformospora indica در شرایط تنش آبی بر خصوصیات رویشی، پارامترهای فیزیولوژیکی و عناصر ریزمغذی گیاه دارویی استویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در سال 97-1396 اجرا شد. عامل اول تنش خشکی در چهار سطح (25، 45، 60 و 80 درصد ظرفیت مزرعه) و عامل دوم تلقیح نشاء با قارچ در دو سطح (عدم تلقیح و تلقیح باP. indica) بودند. صفات مورد مطالعه شامل کولونیزاسیون ریشه، وزن خشک، تعداد برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کاروتنویید، پرولین، قندهای محلول، قدرت آنتی اکسیدانی و عناصر ریزمغذی شامل مس، آهن، روی و منگنز بودند. نتایج نشان داد که صفات مورد ارزیابی در پژوهش حاضر تحت تاثیر تیمارهای اصلی قارچ و تنش خشکی قرار گرفتند. نهال هایی که با قارچ اندوفیت P. indica تلقیح شده دارای بیش ترین درصد کولونیزاسیون ریشه، پارامترهای رشد، محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، ترکیبات محلول و عناصر ریزمغذی نسبت به عدم تلقیح بودند. تنش خشکی موجب افزایش قندهای محلول، میزان پرولین و قدرت آنتی اکسیدانی برگ گیاه دارویی استویا شد و با افزایش تنش خشکی از 80 درصد ظرفیت زراعی به 25 درصد باعث کاهش مابقی صفات شد. طبق نتایج مقایسه میانگین اثر برهمکنش قارچ در تنش خشکی، بیش ترین میزان کولونیزاسیون ریشه، قطر ساقه  و محتوای کاروتنویید در تلقیح گیاه با قارچ P. indica و تنش 25 درصد و قدرت آنتی اکسیدانی در تنش 80 درصد مشاهده شد. باتوجه به نتایج تحقیق حاضر استفاده از قارچ P. indica بیش ترین تاثیر مثبت بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی استویا نسبت به عدم تلقیح قارچ برخوردار بود.