تحلیل مکانی رهاسازی اراضی کشاورزی در منطقه حفاظت شده کویر با رویکرد مدیریت اکوسیستم و پیش بینی آن در سال های آینده

این مطالعه با هدف بررسی گسترش اراضی کشاورزی در بخشی از منطقه حفاظت شده کویر انجام شد. برای دستیابی به این رهیافت، ابتدا محدوده مورد مطالعه به مساحت 33933 هکتار در ناحیه شمالی منطقه که اراضی کشاورزی فقط در این بخش گسترش یافته اند، انتخاب گردید. نقشه های کاربری اراضی در سال های 1986، 1994، 2002، 2013 و 2020 میلادی با استفاده از تصاویر سنجنده های TM و OLI لندست و الگوریتم SVM با کدنویسی در گوگل ارث انجین تهیه شد. با مدل LCM تغییرات کاربری ها محاسبه شد. با مدل CA Markov نقشه کاربری اراضی برای سال 2054 میلادی پیش بینی شد. سرانجام با متریک های سیمای سرزمین، تغییرات زیستگاه ها ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ضریب صحت سنجی تکنیک SVM در تولید نقشه کاربری اراضی بیشتر از 98/0 بود. کاربری ها به سه کلاس اراضی کشاورزی، بوته زارهای بیابانی و مراتع درختچه ای تقسیم شد. مساحت اراضی کشاورزی از 5/434 هکتار در سال 1986 به 4243 هکتار در سال 2020 رسید که حدود 3809 هکتار افزایش یافته که حدود 3067 هکتار آن مربوط به تبدیل بوته زارها به کشاورزی و 822 هکتار مربوط به تبدیل مراتع درختچه ای به کشاورزی بوده است. اراضی کشاورزی به سمت مرکز ناحیه و در امتداد رودخانه گلو گسترش یافته است. بیشترین تغییرات و افزایش سطح زراعی مربوط به دوره 2002 تا 2013 (2104 هکتار) بوده است. نتایج پیش بینی برای سال 2054 نیز بیان گر این است که اراضی کشاورزی در امتداد رودخانه گلو به سمت پایین دست گسترش خواهد یافت و نسبت به سال 2020 حدود 2787 هکتار اراضی زراعی رشد خواهد یافت که حدود 2010 هکتار آن مربوط به تبدیل بوته زار به کشاورزی و 725 هکتار آن مربوط به تبدیل مراتع درختچه ای به کشاورزی خواهد بود. تعداد و نمایه وزن دار شده شکل لکه های بوته زار و مراتع درختچه ای افزایش می یابد، میانگین مساحت، پیوستگی و اندازه ی لکه ها کاهش می یابد که بیان گر تخریب و تجزیه زیستگاه های طبیعی در منطقه است.