جریان شناسی تاریخی-اجتماعی امی بودن پیامبر (ص)درزمان اخذ وحی

یکی از مباحث مهم  علوم قرآنی که همواره مورد بحث و اختلاف نظر بوده است این مسیله است که آیا پیامبر(ص) ازخواندن و نوشتن  بهره ای داشته است یا نه ؟ در این باره اجتهادات شخصی و ساخته های ذهنی و برخی پژوهشگران بویژه روشنفکران تا جایی رسیده که در مقابل نص صریح قرآن و صریح تاریخ زندگانی پیامبر موضعگیری کرده و می خواهند عقاید شخصی و آراء خود را بر آیات و ادله تاریخی تحمیل نمایند. این پژوهش، به تبیین آراء و عقاید مستشرقان و نقد نظریات آنها در باب امی بودن پیامبر اکرم(ص) می پردازد. هدف اصلی : پاسخ به شبهات مطرح شده از جانب اندیشمندان غربی و اسلامی در خصوص امی بودن پیامبر بوده است. سوال اصلی: آیا پیامبر اکرم(ص) در جریان اخذ وحی امی بوده است ؟ فرضیه اصلی: آیات قران از جمله آیات آغازین سوره علق که مبنی بر قرایت آیات و نه کتابت آن از سوی پیامبر اکرم(ص) می باشد، و همچنین آیاتی که ناظر به عدم کتابت ایشان می باشد همگی ناظر بر امی بودن پیامبر اکرم(ص) در زمان اخذ وحی می باشد. یافته های تحقیق: پیامبر اکرم (ص) در زمان اخذ وحی امی(=نانویسا) بوده و پس از ابلاغ وحی و رسیدن به مرتبه رسالت و تشکیل حکومت اسلامی به خواندن آیات وحی مبادرت ورزیده است. امی بودن پیامبر در قرآن کریم تنها به معنی ناخوانا و نانویسا استعمال نشده و دارای معانی متفاوت نظیر امت عرب و ام القری هم بوده است؛ فلذا اطلاق امی به پیامبر به معنی کسی که از سواد بشری بی بهره بوده هر چند به حسب تاریخی دارای مستندات محکم و استواری است، لکن مستندات تاریخی دیگر نظیر گنجاندن نام محمد از طرف پیامبر در صلح نامه حدیبیه و طلب دوات از سوی ایشان در آخر عمر این مستندات تاریخی را با چالش جدی مواجه می سازد. روش تحقیق حاضر روش تحلیلی-توصیفی و متکی بر منابع کتابخانه ای بوده است.